اسوه های هدایت

 

 

استفتائات از آیت الله العظمی صافی (مدظله)پیرامون ماه رمضان

آیت الله العظمی صافی گلپایگانی(مدظله)

مبطلات روزه

سؤال1:  در ماه رمضان اگر فکر میکند که می‎تواند تاقبل ازاذان غسل کند، اما نتواند آیا روزه صحیح است؟
پاسخ:چنانچه موفق به غسل نشود و در تنگی وقت قبل از اذان صبح، تیمم بدل از غسل نماید روزه‎اش صحیح است.
سؤال2:  روزه داری که دندان‎هایش خونریزی داشته باشد و مجبور باشد آن‎ها را بشوید و در حین شستن، خون به گلویش برسد، روزه‎اش چه حکمی دارد؟
پاسخ:شستن دهان و دندان به هنگام روزه مانعی ندارد، ولی پس از شستن بهتر است سه مرتبه آب دهان را بیرون بریزد تا مطمئن شود که آب در دهان نمانده است و اگر خون، بی‎اختیار و یا سهواً به گلو برسد، روزه را باطل نمی‎کند.
سؤال3:  پرکردن دندان در ماه رمضان چگونه است؟
پاسخ:پر کردن، جرم‎گیری و کشیدن دندان در ماه رمضان برای پزشکان مانعی ندارد و برای شخص روزه‎دار، زمانی جایز است که مطمئن باشد خون یا آبی که به وسیله دستگاه، وارد فضای دهان می‎شود، فرو نخواهد رفت.
سؤال4:  اگر روزهدار به نامحرم نگاه کند، آیا روزه‎اش باطل‎می‎شود؟
پاسخ:روزه صحیح است؛ ولی باید از آن گناه توبه کند و توجه داشته باشد ـ همان‎گونه که در روایات آمده ـ روزه گرفتن فقط امساک و پرهیز از خوردن و آشامیدن نیست، بلکه باید چشم و گوش و زبان و قلب و سایر اعضا نیز روزه باشند و از ارتکاب خلاف و گناه حفظ شوند والاّ از ثواب و ارزش روزه کاسته می‎شود.
سؤال5:  شخصی ‌که به حرمت و حکم استمناء آگاهی نداشته و بدون غسل، نماز و روزه بجای آورده است، چه حکمی دارد؟
پاسخ:نمازهائی را که بدون غسل خوانده، باید قضا کند، و نسبت به روزهها، اگر واقعاً در زمانی که استمنا می‎کرده به حکم مسأله جاهل بوده و در تحقیق و سؤال کوتاهی نکرده است، روزه‎ها قضا ندارد.
سؤال6:  شب، قصد گرفتن روزه داشتم اما سحر بیدار نشدم تا قصد کنم. نزدیک آفتاب از خواب بیدار شدم، آیا روزهام صحیح است؟
پاسخ:بلی صحیح است و لازم نیست حتما سحر بیدار شوید و نیت روزه کنید.
سؤال7:  اگر خانمی تا بعد از اذان صبح عذر داشت، ولی قبل از طلوع آفتاب پاک شد و غسل کرد، آیا روزه آن روزش صحیح است؟
پاسخ:در مورد سؤال که عذر تا بعد از اذان صبح ادامه داشته است، روزه آن روز صحیح نیست؛ همان گونه که اگر چند دقیقه قبل از اذان مغرب نیز عادت شود، روزه‎اش باطل می‎گردد.
سؤال8: هنگامی که روزه می‎گیرم، بدنم به شدت سست می‎شود و نمی‎توانم کارهایی مثل درس خواندن را انجام دهم، وظیفه من چیست؟
پاسخ:این گونه ضعف و سستی‎ها تقریباً لازمه روزه است و برای نوع افراد پیش می‎آید ونمی‎توان به خاطر آن، روزه را خورد. می‎توانید سحر از غذای مقوی استفاده کنید و ساعات خواب شب را کمی بیش‎تر نمایید تا در روز دچار مشکل نشوید.
سؤال9:  اگر روزه باشم و مادرم مرا وادار به خوردن غذا کند، آیا روزهام باطل می‎شود؟
پاسخ:خوردن و آشامیدن روزه را باطل می‎کند؛ هر چند بر اثر درخواست و اصرار شخص دیگر باشد.
سؤال10:  گوش کردن به موسیقی و نگاه به نامحرم روزه را باطل میکند؟
پاسخ:گناهان مذکور روزه را باطل نمی‎کند؛ لکن ثواب آن را کاهش می‎دهد.
سؤال11:  اگر کسی در ماه رمضان تصمیم به خوردن چیزی بگیرد، امّا قبل از خوردن، منصرف شود، روزهاش چه صورت دارد؟
پاسخ:با تصمیم به خوردن روزه، روزه باطل می‎شود و لکن نباید تا وقت افطار مفطری بجا آورد، و بعداً هم قضای آن را بگیرد.
 
سؤال107. آیاگوش کردن به موسیقی و نگاه به نامحرم، روزه را باطل می‎کند؟
پاسخ: گناهان مذکور روزه را باطل نمی‎کند؛ لکن ثواب آن را کاهش می‎دهد. در روایات آمده است که روزه گرفتن، فقط پرهیز از خوردن و آشامیدن نیست؛ بلکه باید چشم، گوش، زبان، قلب و سایر اعضاء نیز روزه باشند و از ارتکاب خلاف و گناه حفظ شوند تا ثواب روزه کامل به شخص داده شود.
سؤال108. شخصی در ماه رمضان غسل را به صورت صحیح انجام نداده است، مثلاً سحر غسل کرده و در روز متوجه مانعی برروی دست شده، نسبت به روزه‎اش چه وظیفه‎ای دارد؟
پاسخ: روزه او صحیح است، باید پس از برطرف کردن مانع، غسل را تکمیل و قضای نمازی را که با غسل ناقص انجام داده، بجا آورد.
سؤال112. شخصی روزه می‎گیرد؛ اما بعد از ظهرها مبتلا به سر درد شدید می‎شود؛ آیا روزه گرفتن برای او واجب است یا نه؟
پاسخ: اگر سر دردی است که قابل تحمل نیست، روزه واجب نیست؛ ولی اگر با مراعات بعضی امور، مثل استراحت بیشتر و یا خوردن دارو در شب، قابل تخفیف باشد، روزه واجب است.

قضا و کفاره روزه

سؤال12:  اگر در شب ماه رمضان جُنُب شویم و تا نزدیک اذان صبح غسل را به تأخیر اندازیم و سپس تیمم کنیم، آیا روزه صحیح است؟

پاسخ:تأخیر غسل، معصیت و گناه است، اما در مورد سؤال که عمداً غسل را تأخیر انداختهاید، لازم است با تیمم روزه بگیرید و قضای آن را هم بنابر احتیاط واجب، بجای آورید.

سؤال13: اگر در ماه رمضان، غسل جنابت را فراموش کنیم و پس از چند روز یادمان بیاید، چه تکلیفی داریم؟

پاسخ: باید روزه آن چند روز را قضا کنید؛ ولی کفاره ندارد.

سؤال14: در گذشته بعضی از روزههایم را نگرفتهام. اکنون که ناراحتی معده دارم، قضای آن را چگونه بجای آورم؟

پاسخ:کفاره آنها را بپردازید و قضای روزههای گذشته را بجای آورید. البته لازم نیست قضای آنها پی در پی باشد و اگر با فاصله هم نمیتوانید قضای آن را بجای آورید، هر وقت قدرت پیدا کردید انجام دهید. و در غیر این صورت باید برای انجام آن وصیت کنید. درباره روزههای امسال نیز اگر تا رمضان آینده قادر به انجام قضای آن نشوید، گرفتن روزه واجب نیست؛ فقط کفاره آن را بپردازید.

سؤال15: دخترانی که تازه به سن بلوغ میرسند، و قدرت گرفتن همه روزهها را ندارند، چه وظیفهای دارند؟

پاسخ:هر مقدار از روزهها را که میتوانند، در ماه رمضان بگیرند و قضای بقیه آن را در طول سال به تدریج بجا آورند. و اگر نمیتوانند روزه بگیرند، فعلا پرداخت کفاره (یک مُدّ طعام تقریباً 750 گرم طعام برای هر روز) کافی است و در سالهای بعد قضای آن را هم بگیرند.

سؤال16: آیا میتوانیم قضای روزه رمضان را در مسافرت بگیریم؟

پاسخ:خیر، مگر آن که قصد اقامت ده روز کرده باشید.

سؤال17: کسی که روزه ماه رمضان را عمداً افطار کرده، آیا میتواند بجای کفاره روزه عمد مقداری پول به مقامات ذی صلاح بدهد و از گناه خود استغفار نماید؟

پاسخ:استغفار از گناه واجب است، و دادن پول به هر مقامی جبران کفاره روزه را نمیکند، و کسی که عمداً روزه خود را افطار کرده است، علاوه بر قضا باید کفاره آن را هم بپردازد و کفاره آن 60 روز، روزه گرفتن یا 60 مسکین را اطعام کردن و یا یک بنده آزاد کردن، است. بلی اگر قیمت اطعام 60 مسکین را در اختیار شخص یا مؤسسه مطمئن قرار دهد تا به وکالت از او 60 مسکین را اطعام کنند، مانعی ندارد.

سؤال18: آیا باید قضای روزهها پی در پی باشد و اگر سال بر آن بگذرد، آیا کفاره هم دارد؟

پاسخ:لازم نیست قضای روزهها پی در پی و پشت سر هم باشد؛ مگر اینکه تعداد روزهایی که به ماه رمضان آینده باقی مانده با مقدار روزههای قضا مساوی باشد و کسی که قضای ماه رمضان را یک سال یا بیشتر به تأخیر انداخته، باید علاوه بر قضا برای هر روز، یک مد طعام (750 گرم گندم، آرد، برنج و...) بابت کفاره تأخیر به نیازمندان بپردازد.

سؤال19: آیا تأخیر در کفاره روزه باعث افزایش آن میشود؟

پاسخ: خیر، کفاره تأخیر روزه باگذشت چند سال اضافه نمیشود، شما میتوانید آن را به صورت گندم، آرد و... به فقیر بدهید یا پول آن را به دفتر مرجع تقلید خود تحویل نمایید و بگویید کفاره است تا جنس تهیه کرده، به فقیر بدهند.

منبع: پاسخ به 300 سؤال،ج1

سؤال114. آیا قضای روزه رمضان را باید پشت سر هم بگیریم؟
پاسخ: خیر، پی در پی بودن روزه قضا، لازم نیست.
سؤال115. آیا برای روزههایی که از شخصی قضا شده، میتوان کسی را اجیر نمود یا خیر؟
پاسخ: تا شخص زنده است، دیگری نمیتواند برای او قضای نماز و روزه بجا آورد؛ بلی، میتواند وصیت کند که اگر موفق به گرفتن قضای روزه نشد، پس از مرگ برای قضای روزه او کسی را اجیر کنند.
سؤال116. کسی که روزه قضای رمضان بر عهده اوست، آیا میتواند روزه قضای پدر را بگیرد؟
پاسخ: در صورتی که وقت روزه قضای خودش وسعت دارد، مانعی ندارد.
سؤال117. در سال گذشته چند روز از روزههای ماه رمضان را افطار کردم و تعداد آنها را فراموش کردهام؛ حال چند روز روزه قضا بر من واجب است؟
پاسخ: به مقداری که یقین دارید، قضای آن را بگیرید و قضای روزههای مشکوک واجب نیست؛ اگر چه گرفتن آن مطابق احتیاط است.
سؤال118. آیا باید قضای روزههایی راکه در ماه رمضان به علت مسافرت یا بیماری نگرفتهام، فوری بگیرم؟
پاسخ: خیر، لازم نیست؛ اما نباید تأخیر به حدی باشد که مسامحه و کوتاهی در تکلیف صدق کند.
سؤال119. اگر روزه قضا گرفته باشیم و ظهر به مهمانی دعوت شویم، آیا میتوانیم روزه را بشکنیم و در روزهای بعد جبران نماییم؟
پاسخ: افطار روزه قضای ماه رمضان (اگر وقت قضا تنگ نباشد) قبل از ظهر اشکال ندارد؛ اما افطار آن در بعدازظهر، جایز نیست و کفاره نیز بر فرد واجب میشود. کفاره آن، اِطعام ده مسکین و در صورت عجز از اطعام، سه روز روزه گرفتن است.
سؤال120. کفاره افطار روزه رمضان چقدر است؟
پاسخ: برای روزههایی که به علت مسافرت و بیماری افطار کردهاید و قضای آنها را بدون عذر تا رمضان بعد نگرفتهاید، برای هر روز، یک مُدّ طعام (750 گرم گندم، آرد و...) به فقیر بپردازید و برای هر روز روزهای که عمداً و بدون علت شرعی افطار کردهاید، 60 مُدّ طعام به 60 فقیر بپردازید و در هر دو صورت، قضای آنها را نیز بگیرید. موارد دیگری در کفّارات است که میتوانید در توضیح المسائل ملاحظه کنید.
سؤال121. قضای روزههای رمضان سال گذشته را تا رمضان امسال به تأخیر انداختهام،کفاره آن چقدر است؟
پاسخ: برای هر روز، یک مُد طعام. تقریباً 750 گرم گندم، آرد، جو و.... به فقیر غیر سیّد بپردازید وقضای آن را هم بعداً بجا آورید.
سؤال122. کفارههایی را که در سالهای گذشته بر عهده من آمده است، باید با قیمت گذشته پرداخت کنم یا با قیمت فعلی؟
پاسخ: کفاره باید به صورت غذا دادن و سیر کردن فقیر یا دادن مد طعام (750 گرم گندم، آرد و...) انجام شود و دادن پول آن به فقیر کافی نیست.

روزه بیماران

سؤال22:  بیماری است که اگر در روز تنها یک قرص بخورد، میتواند روزه‎اش را بگیرد؛ آیا روزه بر او واجب است؟
پاسخ:اگر برای معالجه ناچار از مصرف دارو در روز باشد؛ روزه بر او واجب نیست و بعداً قضای آن را بگیرد.
سؤال23:  آیا اگر در حال روزه سهوا چیزی بخوریم، روزه باطل میشود؟
پاسخ: خیر، روزه باطل نمیشود، و فرقی بین روزه رمضان و روزه قضا یا مستحبی نیست.

جنابت در ماه مبارک رمضان

سؤال109. اگردر شب ماه رمضان جنب شویم تا کی می‎توانیم غسل را تأخیر بیندازیم؟
پاسخ: برای گرفتن روزه رمضان و قضای آن، باید قبل از اذان صبح غسل نمایید و در روزه‎های مستحبی، واجب نیست غسل را قبل از اذان صبح انجام دهید.
سؤال113. اگر سحر ماه رمضان جنب باشم، و فرصتی هم برای غسل کردن نداشته باشم، چه کنم؟
پاسخ: اگر در تنگی وقت قبل از اذان صبح، تیمم بدل از غسل نمایید، روزه صحیح است و بعد برای انجام نماز صبح غسل کنید.

روزه مستحبی

سؤال111. افطار روزه مستحبی در بعدازظهر چه صورتی دارد؟
پاسخ: روزه مستحبی را در هر موقع از روز می‎توان افطار کرد.
سؤال128. چهار روز در سال که روزه مستحبی در آن ثواب بسیار دارد کدامند؟
پاسخ: 17 ربیع المولود (تولد پیامبر اکرم «صلی الله علیه وآله وسلم»)، 27 رجب (مبعث رسول الله «صلی الله علیه و آله و سلم») 25 ذی القعدة الحرام (دحو الارض)، 18 ذی الحجة الحرام (عید غدیر خم)
منبع: پاسخ به 300 سوال، ج2

متفرقات روزه

سؤال110. خلبانی‌که مسیر پروازی او در جهت طلوع خورشید یا درخلاف جهت آن است، وضعیت روزه او چگونه است؟
پاسخ: افطار و سحر خود را مطابق مکانی که در آن قرار می‎گیرد، انجام دهد.
سؤال123. پدرمان از دنیا رفته است، آیا می‎توانیم همزمان روزه‎های او را قضا کنیم؛ یا در گرفتن روزه قضا، ترتیب لازم است؟
پاسخ: هم زمان بودن روزه قضا اشکال ندارد، بنابر این چند نفر می‎توانند در یک روز روزه قضای او را بجا آورند.
سؤال124. چند روز در سال روزه گرفتن حرام است ؟
پاسخ: دو روز، روز عید فطر و روز عید قربان روزه گرفتن حرام است.
سؤال125. اگراول رمضان ثابت نشده باشد، به چه نیت، روزه بگیریم؟
پاسخ: در روزی که یقین به اول رمضان ندارید، می‎توانید نیت روزه قضا نمایید و اگر روزه قضا بر عهده ندارید، می‎توانید به نیت روزه مستحبی آخر شعبان بگیرید و اگر بعداً ثابت شود که اول رمضان بوده است، روزه رمضان محسوب می‎گردد.
سؤال126. آیا انسان می‎تواند نذر کند که روزه رمضان را در مسافرت بگیرد؟
پاسخ: خیر، چنین نذری باطل است.
سؤال127. یوم الشک چه روزی است و روزه آن چه صورت دارد؟
پاسخ: روزی که نمی‎دانیم سی‎ام شعبان است یا اول رمضان، یوم الشک نامیده می‎شود و روزه گرفتن در آن واجب نیست، و نیز روزی که نمی‎دانیم آخر رمضان است یا اول شوال یوم الشک است و روزه در آن واجب است.

 

 
 

قرآن آنلاين

آمار بازديدکنندگان

mod_vvisit_counterامروز443
mod_vvisit_counterاین ماه5628
mod_vvisit_counterکل بازدیدها866264