عيد سعید فطر

واژه عید، در اصل از فعل عاد (عود) یعود اشتقاق یافته است و معانى مختلفى براى آن ذکر کرده‌‏اند

عید فطر یکى از 2 عید بزرگ اسلامى است که درباره آن احادیث و روایات بی‌شمارى گفته شده است. مسلمانان روزه‏‌دار که ماه رمضان را به روزه گذرانده و از خوردن و آشامیدن و بسیارى از کارهاى مباح دیگر امتناع ورزیده‌‏اند، اکنون پس از گذشت ماه رمضان در نخستین روز ماه شوال اجر و پاداش خود را از خداوند مى‏‌طلبند.

روز اول ماه شوال را بدین سبب عید فطر خوانده‏‌اند که در این روز، امر امساک و صوم از خوردن و آشامیدن برداشته شد و رخصت داده شد که مؤمنان در روز افطار کنند و روزه خود را بشکنند.

فطر و فطور به معناى خوردن و آشامیدن است و گفته شده است که به معناى آغاز خوردن و آشامیدن نیز هست. به همین دلیل است که پس از اتمام روز و هنگام مغرب شرعى در روزهاى ماه رمضان، انسان افطار می کنند
 

عيد فطر عيد پيروزى است

عيد فطر و عيد قربان به دنبال دو توفيق است و در حقيقت عيد پيروزى است. عيد فطر به دنبال پيروزى در عبادتهى ماه رمضان است، آنان كه روزه مى گيرند و نماز مى گزارند و قرآن تلاوت مى كنند و سحرگاهان ماه مبارك رمضان به راز و نياز و عبادت و مناجات مشغولند و در محافل و مجالس مذهبى شركت مى كنند و روح خود را با برادران مسلمانشان در سراسر دنيا پيوند معنوى مى دهند، ماه رمضان يك موفقيت و توفيق الهى است برى آنها كه به دنبالش عيد فطر مى آيد.

و چنين است عيد قربان; آنگاه كه سيل عظيمى از جمعيت سراسر دنيا در اجتماع ايام حج و مراسم زيارت خانه خدا موفق به انجام اين فريضه بزرگ مى شوند و اين كنگره عظيم اجتماعى ، سياسى و اسلامى را برپا مى دارند، پس از آن عيد قربان را كه عيد پيروزى است و موفقيت در اعمال و مناسك است بر آنان گرامى خواهد بود.

جلوهه ى عيد اسلامى فطر

ما معمولاً در اين دو عيد اسلامى ، سه جلوه بزرگ به دنبال پيروزى مى بينيم كه اين سه جلوه برى مراحل بعد از از پيروزى ، درسى است بسيار آموزنده و جالب:

1ـ دانستيم كه عيد فطر و قربان در واقع عيد پيروزى است، عيد توفيق، سربلندى ، نشاط معنوى و انجام وظيفه است; و يكى از اعمال جالب و ارزشمند كه در اين عيد بر عهده هر مسلمان است، اين است

كه سهمى از آنچه دارد برى مستضعفان اختصاص دهد. در عيد فطر مردم زكات فطره مى دهند; يعنى حداقل از طرف خود و افراد خانواده و تحت تكفل خويش به اندازه 3 كيلوگرم ـ تقريبا ـ از غذى معمولى روزمرّه در اختيار بيچارگان و مستمندان قرار مى دهند و در عيد قربان، مردم با قربانى كردن شتر و گاو و گوسفند مى توانند كمكى به گرسنگان بكنندد {اطعموا القانع و المغتر}.

اين مسأله را مى توان به عنوان الگويى از خدمت به مستضعفان دانست و در حقيقت گامى كوتاه و نمونهى كوچك از وظايف بعد از پيروزى است كه بايد نسبت به بينوايان و مستضعفان انجام پذيرد.

هر پيروزى كه عليه طاغوتها، مستكبران، مترفين و زورگويان و زراندوزان خون آشام انجام مى شود، بايستى به دنبال آن پيروزى ، برق نشاط در جبين مستضعفين بجهد. بايد اقدامهى فعال و جدى در راه حاكميت مستضعفين و روى كار آمدن محرومان و بيچارگان باشد. بايد در پرتو آزادى ، زير بازوى مستضعف و محروم گرفته شود و آنان بتوانند به حيات و حركت و آزادى و حقوق اوليه خود برساند.

{وَنُرِيدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الاَْرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمْ الْوَارِثِينَ}.

درس تزكيه و خودسازى

2ـ درس ديگرى كه از عيد فطر و قربان مى گيريم، درس نماز

[(1)1 ـ سوره حج، آيه 36 ]

است. درس تزكيه، خودسازى و پاكسازى درون است. «قد افلح من زكاها و قد خاب من دسّاها» اين آيه در نماز عيد خوانده مى شود; يعنى وقتى اوج پيروزى مى رسد، لازم است انسان به خودش باز گردد و خود را از آلودگيها پاك و منزّه كند.

مبادا غرور پيروزى او را دچار نوعى خودسرى و يا انحراف كند. و لذا در سوره فتح مى فرمايد: «وقتى نصر و پيروزى پروردگارت رسيد و ديدى كه فوج فوج جمعيت وارد دين خدا مى شوند، خدى را حمد و سپاس گو و استغفار كن». تازه پس از پيروزى موقع استغفار و خودسازى است...

درس بسيج عمومى و همبستگى اجتماعى

3ـ سومين درسى كه از اين دو عيد بزرگ مى گيريم، درس بسيج عمومى و همبستگى اجتماعى و وحدت است. ماه رمضان را با توفيق پشت سر گذاشتهايم و اكنون عيد فطر را جشن مى گيريم، امّا درست در دل جشن، فرمان نماز عيد فطر و حركت دسته جمعى مردم و اتحاد و همآهنگى داده مى شود; و در خطبههى نماز عيد برنامههى سياسى و اجتماعى برى مردم در يك هماهنگى و وحدت و بسيج عمومى بيان مى شود.

[(1)1 ـ برگرفته از كتاب «ياد ايّام» معاونت فرهنگى شورى سياستگذارى ائمّه جمعه. ]

ميعاد با فطرت

«عيد»، «ميعاد»ى در زمان است.

و «فطر»، ميثاقى با «فطرت»!

چرا كه رمضان، دعوتى است به بازيافتن «خود گمشده»،

ندايى است، برى توجه به خدى فراموش شده،

ضيافتى است برى تناول از مائده «تقوا»

و پايان اين مهمانى خدايى ، «عيد قبول» است،

عيد توفيق بر «طاعت» و «اطاعت»،

عيد توبه و تهذيب نفس،

عيد ذكر و ياد محرومان و گرسنگان،

عيد «كفّ نفس» و «كنترل خواستهها»

* * *

«فطر»، چيدن ميوههايى است كه از «فطرت» مى جوشد!

فطر، سپاس نعمتى است كه در رمضان نازل شده است.

اگر «تقوا»، فلسفه فريضه روزه است(...لعكم تتقون)

و اگر روزه، آزمايش اخلاص بندگان است (... والصّيام ابتلاء لاخلاص الخلق)

پس فطر هم، عيدى است براين پيروزى معنوى در جبهه «جهاد اكبر»!

اگر غلبه بر خصم بيرون، شيپور پيروزى مى طلبد،

پيروزى بر خصم درون (نفس) جشنى روحانى دارد بنام «عيد فطر»، كه ميثاق بستن با فطرت ما از سوى روزه داران مجاهده گر اعلام مى دارد.

اگر در بند «شكم» و «شهوت» بودن، اسارت است.

روزه، رها سازنده انسان از اين «تعلّق» است.

پس، «فطر»، شادى اين توفيق يكماهه در مهار زدن به خواستههى نفس و تمنّيات غرايز است.

برى «بنده»، هيچ لحظهى زيباتر از قبول و پسند «مولا» نيست!

و برى «مهمان»، هيچ صحنهى دلپذيرتر از پذيرايى «ميزبان» نيست!

آيا حضور يك ماه بر سفره نعمت و رحمت خدا، خرسندى ندارد؟

آيا پذيرش در مائده كرامت مولا، «عيد» نيست؟

دست ما، واسطه است.

نعمتها، از آن خداست و بندگان محتاج و بينوا، «عيال خداوند»ند.

اطعامى كه مى دهى ،

احسانى كه مى كنى ،

سفرهى كه مى گشايى ،

بار و توشهى كه برى محرومى مى بندى

همه و همه... رساندن «رزق خدا» به «عبد خدا» است.

و دستهى ما، عامل اين ربط و ايصال و وصول است.

پس درود بر دستى كه در اين ماه، بر چهره يتيمى لبخند شادى نشانده است.

تبريك بر كسى كه سعادت «طعام فقير» داشته است،

مريزاد، دستى كه از مهر، بر سر يتيمى كشيده شده است،

مرحبا، بر مالى كه در راه خدا خرج شده است،

عيد «فطر»، پاداش «افطار»هى خالصانه و بجاست.

مهر قبولى انفاقهى به قصد قربت است،

«پايان نامه» دوره ايثار و گذشت، در مسائل مالى است.

* * *

رمضانى را پشت سر نهادى ، كه فصل عبادت و بهار قرآن بود.

از شب تا روز، بركات آسمانى نازل مى شد.

«شب قدر» ش، اوج اين «جذبه» معنوى بود كه بر تارك رمضان مى درخشيد.

رمضان، ماهى بود خجسته و مبارك،

با شب زنده دارى هى سالكان،

با اشكهى شب بيداران،

با استغفارهى متهجّدان،

با «يارب، يارب»هى سحرخيزان،

با دستهى گشوده از نياز،

با دلهى لرزان از خوف و خشيت خدا،

با لحظههى سرشار از معنا و معنويت پيش از افطار،

با ترنّم دلنشين و حزين «تلاوت قرآن» در صبح و شام،

با نمازهاى مستحبّى و دعاهى روزانه،

با توجّههى بيشتر به خدا،

با كاهش چشمگير گناه تقلّب، نيرنگ و شيادى !

با زنده شدن چراغ «فطرت» در شبستان «دل»،

با آمادگى هى سى روزه، برى نشستن پيرامون شبچراغ «فطر»! پس، اين عيد، مدرك كاميابى و موفقيّت، در «كلاس فشرده رمضان» است.

«فطر»، عيد خداجوئى و خداترسى و خداپرستى است.

بركت بخش «ماه مبارك» است.

* * *

درود بر فطر «فطرت»،

سلام بر «فطر» ذكر و نيايش،

اين رمضان نيز گذشت!

و چه حسرتى مى خورند، آنانكه از اين «بازار خير»، تهيدست برگشتند...

و چه زيانكارند، آنانكه در «ماه مغفرت»، دستى به استغفار، بر آستان «غفّار» نگشودند،

و ميثاقى با «فطرت خدائى » و «فطر الهى » نبستند.

تا... رمضانى ديگر، و شب قدر و روزه ى ديگر، كه زنده باشد و كه رخت به عالمى ديگر كشيده باشد، خدا مى داند!...

برگرفته از كتاب روايت انقلاب، ج2، استاد جواد محدّثى .

برخی از اعمال شب عید فطر

در فضیلت و ثواب عبادت و احیاى عید فطر احادیث ‏بسیاری گفته شده و روایت‏ شده است که آن شب کمتر ازشب قدر نیست. برای درک این شب عزیز انجام اعمالی از ائمه (ع) به ما سفارش شده است.

 در هنگام غروب آفتاب غسل انجام شود.
 آن شب به نماز، دعا، استغفار، درخواست از حق تعالى و بیتوته درمسجد احیا گردد.
بعد از نماز مغرب و عشا، نماز صبح و نماز عید فطر، ذکر « الله اکبر الله اکبر، لا اله الا الله و الله اکبر الله اکبر و لله الحمد الحمد لله على ما هدانا و له الشکر على ما اولانا» گفته شود.
زیارتامام حسین (ع)، که فضیلت ‏بسیار دارد.
10 مرتبه ذکر یا دائم الفضل علی البریة یا باسط الیدین بالعطیة یا صاحب المواهب السنیة صل علی محمد وآله خیرالوری  سجیة واغفرلنا یا ذاالعلی  فی هذه العشیة، که از اعمال شب جمعه است، گفته شود.
10 رکعت نماز که در شب آخرماه رمضان اقامه می‌شود که به صورت 5 نماز 2 رکعتی، در هر رکعت بعد از حمد، سوره توحید 10 بار خوانده شود.
بعد از نماز مغرب و نافله آن، 2رکعت نماز بجا آورده شود.
14رکعت نماز اقامه شود. بعد از هر 2 رکعت سلام دهد و در هر رکعت بعد از حمد، یک بار آیةالکرسی و 3 مرتبه توحید خوانده شود. براى هر رکعت، ثواب عبادت 40سال و عبادت هر که در آن ماه روزه گرفته و نماز خوانده اعطاء می‌شود.

برخی از اعمال روز عیدفطر

بعد از نماز صبح و نمازعید آن تکبیراتى را که در شب عید ذکر شد، گفته شود.
پرداخت زکات فطره پیش از نمازعید.
انجام غسل روزعید. زمان آن بعد از طلوع فجر تا زمان به جا آوردن نمازعید است.
برای اقامه نمازعید لباس نیکو پوشیده و از عطر استفاده نمایید.
پیش از نماز عید، در اول روز افطار شود.
قبل ازخروج از منزل برای نمازعید، دعایی را که ازامام علی علیه السلامروایت شده خوانده شود.
اقامه نمازعید.
زیارت امام حسین (ع).
دعاى ندبه خوانده شود

.