اعمال مشتركه شبهاى قدر
شب نوزدهم اوّل شبهاى قدر است و شب قدر همان شبى است كه در تمام سال شبى به خوبى و فضيلت آن نمى رسد و عمل در آن بهتر است از عمل در هزار ماه و در آن شب تقدير امور سال مى شود و ملائكه و روح كه اعظم ملائكه است در آن شب به اذن پروردگار به زمين نازل مى شوند و به خدمت امام زمان عليه السلام مشرّف مى شوند و آنچه براى هركس مقدّر شده است بر امام زمان عليه السلام عرض مى كنند و اعمال شبهاى قدر بر دو نوع است يكى آنكه در هر سه شب بايد كرد و ديگر آنكه مخصوص است به هر شبى امّا اوّل پس آن چند چيز است :
اوّل غسل است علاّمه مجلسى فرموده كه غسل اين شبها را مقارن غروب آفتاب كردن بهتر است كه نماز شام را باغسل بكند .
دوّم دو ركعت نماز است در هر ركعت بعد از حمد هفت مرتبه توحيد بخواند و بعد از فراغ هفتاد مرتبه اَسْتَغْفِرُ اللّهَ وَاَتُوبُ اِلَيْهِ بگويد در روايت نبوى صَلَّى اللَّهِ عَلِيهِ وَ اله است كه از جاى خود برنخيزد تا حقّ تعالى او را و پدر و مادرش را بيامرزد ((الخبر))
سوّم قرآن مجيد را بگشايد و بگذارد در مقابل خود و بگويد:
اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُكَ بِكِتابِكَ
خدايا از تو خواهم به حق كتاب
الْمُنْزَلِ وَما فيهِ وَفيهِ اسْمُكَ الاْكْبَرُ وَاَسْماَّؤُكَ الْحُسْنى وَما يُخافُ
فرستاده شده ات و آنچه در آنست كه در آن است نام بزرگت و نامهاى نيكويت و آنچه بدانها ترس
وَيُرْجى اَنْ تَجْعَلَنى مِنْ عُتَقاَّئِكَ مِنَ النّارِ
و اميد شود كه قرارم دهى از زمره آزاد شدگانت از دوزخ
پس هر حاجت كه دارد بخواهد .
چهارم آنكه مُصحَف شريف رابگيرد و بر سر بگذارد و بگويد :
اَللّهُمَّ بِحَقِّ هذَا الْقُرْآنِ وَبِحَقِّ مَنْ اَرْسَلْتَهُ بِهِ وَبِحَقِّ كُلِّ مُؤْمِنٍ مَدَحْتَهُ فيهِ وَبِحَقِّكَ عَلَيْهِمْ
خدايا به حق اين قرآن و بحق آنكس كه او را بدان فرستادى و بحق هر مؤ منى كه در اين قرآن مدحش كرده اى و بحقى كه تو بر ايشان
فَلا اَحَدَ اَعْرَفُ بِحَقِّكَ مِنْكَ پس ده مرتبه بگويد بِكَ يا اَللّهُ و ده مرتبه بِمُحَمَّدٍ
دارى زيرا كسى نيست كه حق تو را بهتر از خودت بشناسد* * * * * * * * بحق خودت اى خدا * * * * * * بحق محمدصلى الله عليه و آله
و ده مرتبه بِعَلي و ده مرتبه بِفاطِمَةَ و ده مرتبه بِالْحَسَنِ و ده مرتبه بِالْحُسَيْنِ
* * * * بحق على عليه السلام * * * * بحق فاطمه سلام الله عليها * * * *بحق حسن عليه السلام * * * * بحق حسين عليه السلام
و ده مرتبه بِعَلِىّ بْنِ الْحُسَيْنِ و ده مرتبه بُمَحَمَّدِ بْنِ عَلِي و ده مرتبه بِجَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ
* * * * بحق على بن الحسين عليه السلام * * * * بحق محمد بن على عليه السلام * * * * بحق جعفر بن محمدعليه السلام
و ده مرتبه بِمُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ و ده مرتبه بِعَلِىِّ بْنِ مُوسى و ده مرتبه
* * * * * بحق موسى بن جعفرعليه السلام * * * * * * بحق على بن موسى عليه السلام * * * *
بِمُحَمَّدِبْنِ عَلِي و ده مرتبه بِعَلِىِّ بْنِ مُحَمَّدٍ و ده مرتبه بِالْحَسَنِ بْنِ عَلِي
بحق محمد بن على عليه السلام * * * * بحق على بن محمدعليه السلام * * * * بحق حسن بن على عليه السلام
و ده مرتبه بِالْحُجَّةِ
* * * * به حق حضرت حجت عليه السلام
پس هر حاجت كه دارى طلب كن .
پنجم زيارت كند امام حسين عليه السلام را در خبر است كه چون شب قدر مى شود منادى از آسمان هفتم ندا مى كند از بُطنان عرش كه حقّ تعالى آمرزيده هر كه را كه به زيارت قبر حُسين عليه السلام آمده .
ششم احيا بدارد اين شبها را همانا روايت شده هركه احيا كند شب قدر را گناهان او آمرزيده شود هرچند به عدد ستارگان آسمان و سنگينى كوهها وكيل درياها باشد .
هفتم صد ركعت نماز كند كه فضيلت بسيار دارد و افضل آنست كه در هر ركعت بعد از حمد ده مرتبه توحيد بخواند هشتم بخواند:
اَللّهُمَّ اِنّى اَمْسَيْتُ لَكَ عَبْداً داخِراً لا اَمْلِكُ لِنَفْسى نَفْعاً وَلا ضَرّاً وَلا
خدايا من شام كردم در حالى كه بنده خوارى هستم كه مالك سود و زيانى براى خويش نيستم و نتوانم
اَصْرِفُ عَنْها سُوَّءاً اَشْهَدُ بِذلِكَ عَلى نَفْسى وَاَعْتَرِفُ لَكَ بِضَعْفِ
از خويشتن پيش آمد ناگوارى را بازگردانم و اين مطلبى است كه من آن را بر خويش گواهى دهم و به ناتوانى
قُوَّتى وَقِلَّةِ حيلَتى فَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ وَاَنْجِزْ لى ما
خود و بيچارگيم در برابرت اعتراف دارم پس درود فرست بر محمد و آل محمد و وفا كن برايم بدانچه
وَعَدْتَنى وَجَميعَ الْمُؤْمِنينَ وَالْمُؤْمِناتِ مِنَ الْمَغْفِرَةِ فى هذِهِ اللَّيْلَةِ
بر من و همه مؤ منين و مؤ منات وعده فرمودى از آمرزش در اين شب
وَاَتْمِمْ عَلَىَّ ما اتَيْتَنى فَاِنّى عَبْدُكَ الْمِسْكينُ الْمُسْتَكينُ الضَّعيفُ
و تمام كن بر من آنچه را به من دادى زيرا كه من بنده بينواى مستمند ناتوان تهيدست
الْفَقيرُ الْمَهينُ اَللّهُمَّ لا تَجْعَلْنى ناسِياً لِذِكْرِكَ فيما اَوْلَيْتَنى وَلا [غافِلاً]
خوار توام خدايا قرار مده مرا فراموشكار از ياد خويش در آنچه به من انعام فرمودى و نه غافل از
لاِِحْسانِكَ فيما اَعْطَيْتَنى وَلا ايِساً مِنْ اِجابَتِكَ وَاِنْ اَبْطَاَتْ عَنّى
احسانت در آنچه به من عطا كردى و قرارم مده نااميد از اجابت خويش و اگرچه ديرزمانى طول كشد
فى سَرّاَّءَ اَوْ ضَرّاَّءَ اَوْ شِدَّةٍ اَوْ رَخاَّءٍ اَوْ عافِيَةٍ اَوْ بَلاَّءٍ اَوْ بُؤْسٍ اَوْ
چه در خوشى و چه در سختى در دشوارى يا در آسايش در تندرستى يا گرفتارى در تنگدستى يا
نَعْماَّءَ اِنَّكَ سَميعُ الدُّعاَّءِ
در نعمت براستى تو شنواى دعايى
و اين دعا را كفعمى از امام زين العابدين عليه السلام روايت كرده كه در اين شبها مى خوانده در حال قيام و قعود و ركوع و سجود و علاّمه مجلسى (ره ) فرموده كه بهترين اعمال در اين شبها طلب آمرزش و دعا از براى مطالب دنيا و آخرت خود و پدر و مادر و خويشان خود و برادران مؤ من زنده و مرده ايشان است و اَذْكار و صلوات بر محمد و آل محمدعَليهمُ السلام آنچه مقدور شود و در بعضى از روايات وارد شده است كه دعاء جوشن كبير را در اين سه شب بخوانند فقير گويد كه دعاء جوشن در سابِقْ گذشت و روايت شده كه خدمت حضرت رسول صَلَّى اللَّهِ عَلِيهِ وَاله عرض شد كه اگر من درك كنم شب قدر را چه از خداوند خودبخواهم فرمود عافيت را .
اعمال مخصوصه شبهاى قدر
اعمال شب نوزدهم
و امّا دوّم يعنى اعمال مخصوصه اين شبها پس اعمال شب نوزدهم چند چيز است :
اوّل صد مرتبه اَسْتَغْفِرُاللّهَ رَبّى وَ اَتُوبُ اِلَيْهِ .
دوّم صد مرتبه اَللّهُمَّ الْعَنْ قَتَلَةَ اَميرِ الْمُؤْمِنينَ .
سوّم بخواند دعاء يا ذَاالَّذى كانَ را كه در قسم چهارم گذشت .
چهارم بخواند:
اَللّهُمَّ اْجْعَلْ فيما تَقْضى وَتُقَدِّرُ مِنَ الاْمْرِ الْمَحْتُومِ
خدايا قرار ده در آنچه حكم كرده و مقدر فرموده اى از سرنوشت حتمى
وَفيما تَفْرُقُ مِنَ الاْمْرِ الحَكيمِ فى لَيْلَةِ الْقَدْرِ وَفِى الْقَضاَّءِ الَّذى لا
و در آنچه جدا كنى از فرمان حكيمانه ات در شب قدر و در آن قضا و قدرى كه برگشت و
يُرَدُّ وَلا يُبَدَّلُ اَنْ تَكْتُبَنى مِنْ حُجّاجِ بَيْتِكَ الْحَرامِ الْمَبْرُورِ حَجُّهُمُ
تغيير و تبديلى ندارد كه نام مرا در زمره حاجيان خانه محترمت (كعبه ) بنويسى آنان كه حجشان
الْمَشْكُورِ سَعْيُهُمُ الْمَغْفُورِ ذُنُوبُهُمُ الْمُكَفَّرِ عَنْهُمْ سَيِّئاتُهُمْ وَاجْعَلْ
مقبول و سعيشان مورد تقدير و گناهانشان آمرزيده و كردار بدشان بخشوده شده است و قرار ده
فيما تَقْضى وَتُقَدِّرُ اَنْ تُطيلَ عُمْرى وَتُوَسِّعَ عَلَىَّ فى رِزْقى
در آنچه مقدر فرموده اى كه عمر مرا طولانى كرده و روزيم را وسيع گردانى
وَتَفْعَلَ بى كَذا وَكَذا و به جاى اين كلمه حاجت خود را ذكر كند
و درباره ام چنين و چنان كنى
اعمال شب بيست و يكم
فضيلتش زيادتر از شب نوزدهم است و بايد اعمال آن شب را از غسل و احياء و زيارت و نماز هفت قُل هُوَالله و قرآن بر سر گرفتن و صد ركعت نماز و دعاى جوشن كبير و غيرها در اين شب به عمل آورد و در روايات تاكيد شده در غسل و احياء و جدّ و جهد در عبادت در اين شب و شب بيست و سيّم و آنكه شب قدر يكى از اين دو شب است و در چند روايت است كه از معصوم سؤال كردند كه معيّن فرماييد كه شب قدر كداميك از اين دو شب است تعيين نكردند بلكه فرمودند ما اَيْسَرَ لَيْلَتَيْنِ فيما تَطْلُبُ يا آنكه فرمودند ما عَليْكَ اَنْ تَفعَلَ خيرا فى لَيلَتَيْنِ و نَحْوُ ذلِكَ وَقالَ شَيْخُنَا الصَّدُوق فيما اَمْلى عَلَى الْمَشايِخِ فى مَجْلِسٍ واحِدٍ مِنْ مَذْهَبِ الاِْمامِيَّةِ وَ مَنْ اَحْيى هاتَيْنِ اللَّيْلَتَيْنِ بِمُذاكَرَةِ الْعِلْمِ فَهُوَ اَفْضَلُ
اعمال دهه آخر ماه رمضان : و بالجمله از اين شب شروع كند به دعاهاى شبهاى دهه آخر كه از جمله اين دعا است كه شيخ كلينى در كافى از حضرت صادق عليه السلام روايت كرده كه فرمود مى گويى در دهه آخر ماه رمضان در هر شب :
اَعُوذُ بِجَلالِ وَجْهِكَ الْكَريمِ اءنْ يَنْقَضِىَ عَنّى شَهْرُ رَمَضانَ اَوْ يَطْلُعَ
پناه مى برم به جلال ذات بزرگوارت از اينكه ماه رمضان از من بگذرد يا سپيده امشب بر من
الْفَجْرُ مِنْ لَيْلَتى هذِهِ وَلَكَ قِبَلى ذَنْبٌ اَوْ تَبِعَةٌ تُعَذِّبُنى عَلَيْهِ
طلوع كند و باز هم از من در پيش تو گناه يا چيزى كه پاداشش بد است مانده باشد كه بدان عذابم كنى
و كفعمى در حاشيه بلد الا مين نقل كرده كه حضرت صادق عليه السلام در هر شب از دهه آخر بعد از فرايض و نوافل مى خواند:
اَللّهُمَّ اَدِّعَنّا حَقَّ ما مَضى مِنْ شَهْرِ رَمَضانَ وَاغْفِرْ لَنا
خدايا اداء كن از ما حق ايام گذشته ماه رمضان را و بيامرز
تَقْصيرَنا فيهِ وَتَسَلَّمْهُ مِنّا مَقْبُولاً وَلا تُؤ اخِذْنا بِاِسْرافِنا عَلى اَنْفُسِنا
تقصير ما را در اين ماه و آن را پذيرفته از ما دريافت كن و مگير ما را به زياده رويهايى كه بر نفس خويش كرديم
وَاجْعَلْنا مِنَ الْمَرْحُومينَ وَلا تَجْعَلْنا مِنَ الْمَحْرُومينَ
و قرارمان ده از رحمت شدگان و قرارمان مده از محرومان
و فرمود هر كه بگويد اين را بيامرزد حقّ تعالى تقصيرى كه از او سرزده درايّام گذشته از ماه رمضان و نگه دارد او را از معاصى در بقيّه ماه .
و از جمله سيد بن طاوس در اقبال از ابن اَبى عُمَيْر از مُرازِم نقل كرده كه حضرت صادق عليه السلام در هر شب از دهه آخر مى خواند:
اَللّهُمَّ اِنَّكَ قُلْتَ فى كِتابِكَ
خدايا تو فرمودى در قرآنت
الْمُنْزَلِ شَهْرُ رَمَضانَ الَّذى اُنْزِلَ فيهِ الْقُرْانُ هُدىً لِلنّاسِ وَبَيِّناتٍ
كه از آسمان نازل گشته ((ماه رمضانى كه قرآن در آن نازل گشته كه آن قرآن راهنماى مردم وحجتهايى است
مِنَ الْهُدى وَالْفُرْقانِ فَعَظَّمْتَ حُرْمَةَ شَهْرِ رَمَضانَ بِما اَنْزَلْتَ فيهِ
از هدايت و تميز)) و بدين ترتيب حرمت ماه رمضان را با نازل فرمودن قرآن بزرگ كردى
مِنَ الْقُرانِ وَخَصَصْتَهُ بِلَيْلَةِ الْقَدْرِ وَجَعَلْتَها خَيْراً مِنْ اَلْفِ شَهْرٍ
و به شب قدر مخصوصش داشتى و آن شب را بهتر از هزار ماه گرداندى
اَللّهُمَّ وَهذِهِ اَيّامُ شَهْرِ رَمَضانَ قَدِ انْقَضَتْ وَلَياليهِ قَدْ تَصَرَّمَتْ
خدايا اين روزهاى ماه رمضان بود كه بر من گذشت و اين شبهاى آن است كه آن نيز
وَقَدْ صِرْتُ يا اِلهى مِنْهُ اِلى ما اَنْتَ اَعْلَمُ بِهِ مِنّى وَاَحْصى لِعَدَدِهِ
گذشت و من اى معبودم از اين ماه به حالى درآمده ام كه تو خود بهتر از من مى دانى و شماره اش را
مِنَ الْخَلْقِ اَجْمَعينَ فَاَسْئَلُكَ بِما سَئَلَكَ بِهِ مَلاَّئِكَتُكَ الْمُقَرَّبُونَ
از همه مردم بهتر دارى پس از تو خواهم بدانچه فرشتگان مقربت
وَاَنْبِياَّؤُكَ الْمُرْسَلُونَ وَعِبادُكَ الصّالِحُونَ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ
و پيامبران فرستاده ات و بندگان شايسته ات تو را بدان خواستند كه درود فرستى بر محمد
وَ الِ مُحَمَّدٍ وَاَنْ تَفُكَّ رَقَبَتى مِنَ النّارِ وَتُدْخِلَنِى الْجَنَّةَ بِرَحْمَتِكَ
و آل محمد و اينكه مرا از آتش دوزخ آزاد كنى و به رحمت خويش به بهشتم ببرى
وَاَنْ تَتَفَضَّلَ عَلىَّ بِعَفْوِكَ وَكَرَمِكَ وَتَتَقَبَّلَ تَقَرُّبى وَتَسْتَجيبَ دُعاَّئى
و به عفو و بزرگوارى خويش بر من تفضل كنى و تقرب جويى مرا بپذيرى و دعايم را مستجاب گردانى
وَتَمُنَّ عَلَىَّ بِالاْمْنِ يَوْمَ الْخَوْفِ مِنْ كُلِّ هَوْلٍ اَعْدَدْتَهُ لِيَومِ الْقِيامَةِ
و در آن روز ترس و وحشت با امان دادنم از هر هراسى كه براى روز قيامتم آماده كرده اى بر من منت نهى
اِلهى وَاَعُوذُ بِوَجْهِكَ الْكَريمِ وَبِجَلالِكَ الْعَظيمِ اَنْ يَنْقَضِىَ اَيّامُ
خدايا پناه مى برم به ذات بزرگوارت و به جلال و شوكت عظيمت كه بگذرد روزها
شَهْرِ رَمَضانَ وَلَياليهِ وَلَكَ قِبَلى تَبِعَةٌ اَوْ ذَنْبٌ تُؤ اخِذُنى بِهِ اَوْ
و شبهاى ماه رمضان و از تو در نزد من گناه يا پاداش بدى باشد كه مرا بدان مؤ اخذه كنى يا
خَطَّيئَةٌ تُريدُ اَنْ تَقْتَصَّهَا مِنّى لَمْ تَغْفِرْها لى سَيِّدى سَيِّدى سَيِّدى
خطايى باشد كه بخواهى آن را از من تقاص كنى و نيامرزيده باشى اى آقاى من آقاى من آقاى من
اَسْئَلُكَ يا لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ اِذْ لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ اِنْ كُنْتَ رَضيتَ عَنى فى
از تو خواهم اى كه معبودى جز تو نيست زيرا معبودى جز تو نيست كه اگر در اين ماه از من خوشنود گشته اى بر
هذَا الشَّهْرِ فَاْزدَدْ عَنّى رِضاً وَاِنْ لَمْ تَكُنْ رَضيتَ عَّنى فَمِنَ الاْنَ
خوشنودى خويش از من بيفزا و اگر هنوز خوشنود نشده اى از هم اكنون از من
فَارْضَ عَنّى يا اَرْحَمَ الرّاحِمينَ يا اَللّهُ يا اَحَدُ يا صَمَدُ يا مَنْ لَمْ يَلِدْ
خوشنود شو اى مهربانترين مهربانان اى خدا اى يكتا اى بى نياز اى كه فرزند ندارد
وَلَمْ يُولَدْ وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُواً اَحَدٌ و بسيار بگو: يا مُلَيِّنَ الْحَديدِ لِداوُدَ
و فرزند كسى نيست و براى او همتايى نباشد هيچكس * * * * اى نرم كننده آهن براى حضرت داود
عَلَيْهِ السَّلامُ يا كاشِفَ الضُّرِّ وَالْكُرَبِ الْعِظامِ عَنْ اَيُّوبَ عَلَيْهِ
عليه السلام اى برطرف كننده گرفتارى و ناراحتى بزرگ از ايوب عليه
السَّلامُ اَىْ مُفَرِّجَ هَمِّ يَعْقُوبَ عَلَيْهِ السَّلامُ اَىْ مُنَفِّسَ غَمِّ يُوسُفَ
السلام اى گشاينده اندوه يعقوب عليه السلام اى زداينده غم يوسف
عَلَيْهِ السَّلامُ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ كَما اَنْتَ اَهْلُهُ اَنْ تُصَلِّىَ
عليه السلام درود فرست بر محمد و آل محمد بدانسان كه تو شايسته آنى كه درود فرستى
عَلَيْهِمْ اَجْمَعينَ وَافْعَلْ بى ما اَنْتَ اَهْلُهُ وَلا تَفْعَلْ بى ما اَنَا اَهْلُهُ و از
بر ايشان همگى و انجام ده درباره من آنچه را تو شايسته آنى و انجام مده درباره ام آنچه من سزاوارم
دعاى شب بيست و يكم
و از جمله اين دعاها است كه در كافى مسندا و در مقنعه و مصباح مُرْسَلا نقل شده كه مى گوئى در ليله اولى يعنى در شب بيست ويكم :
يا مُولِجَ اللَّيْلِ فِى النَّهارِ وَمُولِجَ النَّهارِ
اى فروبرنده شب در روز و اى فروبرنده روز
فِى اللَّيْلِ وَمُخْرِجَ الْحَىِّ مِنَ الْمَيِّتِ وَمُخْرِجَ الْمَيِّتِ مِنْ الْحَىِّ يا
در شب و اى بيرون آورنده زنده از مرده و بيرون آورنده مرده از زنده اى
رازِقَ مَنْ يَشاَّءُ بِغَيْرِ حِسابٍ يا اَللّهُ يا رَحْمنُ يا اَللّهُ يا رَحيمُ يا اَللّهُ
روزى دهنده هركه را خواهى بى حساب اى خدا، اى بخشاينده ، اى خدا اى مهربان اى خدا
يا اَللّهُ يا اَللّهُ لَكَ الاْسْماَّءُ الْحُسْنى وَالاْمْثالُ الْعُلْيا وَالْكِبْرِياَّءُ وَالاْ لاَّءُ
اى خدا... از آن تو است نامهاى نيكو و نمونه هاى والا و بزرگى و نعمتها از تو
اَسْئَلُكَ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ وَاَنْ تَجْعَلَ اسْمى فى هذِهِ
خواهم درود فرستى بر محمد و آل محمد و نام مرا در اين
اللَّيْلَةِ فِى السُّعَداَّءِ وَرُوحى مَعَ الشُّهَداَّءِ وَاِحْسانى فى عِلِّيّينَ
شب در زمره سعادتمندان قرار دهى و روحم را با شهداء مقرون سازى و احسان و نيكوكاريم را در بلندترين درجه
وَاِساَّئَتى مَغْفُورَةً وَاَنْ تَهَبَ لى يَقينَاً تُباشِرُ بِهِ قَلْبى وَاِيماناً يُذْهِبُ
بهشت و گناهانم را آمرزيده كنى و به من يقينى عطا كنى كه هميشه با دلم همراه باشد و ايمانى به من بدهى
الشَّكَّ عَنّى وَتُرْضِيَنى بِما قَسَمْتَ لى وَآتِنا فِى الدُّنْيا حَسَنَةً وَفِى
كه شك و ترديد را از من دور سازد و بدانچه روزيم كرده اى خوشنودم سازى و بدهى به من در دنيا نعمت نيك و در
الاْخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنا عَذابَ النّارِ الْحَريقِ وَارْزُقْنى فيها ذِكْرَكَ
آخرت نعمت نيك و نگهدارى ما را از عذاب آتش سوزان و روزيم كنى در اين شب ذكر خود
وَشُكْرَكَ وَالرَّغْبَةَ اِلَيْكَ وَالاِْنابَةَ وَالتَّوْفيقَ لِما وَفَّقْتَ لَهُ مُحَمَّداً
و سپاسگزاريت و اشتياق و بازگشت بسويت و توفيق براى انجام آنچه را موفق داشتى بدان محمد
وَ الِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ وَعَلَيْهِمُ السَّلامُ
و آل محمد را كه بر او و بر ايشان سلام باد
دعاى شب بيست و دوّم
يا سالِخَ النَّهارِ مِنَ اللَّيْلِ فَاِذا نَحْنُ مُظْلِمُونَ وَمُجْرِىَ الشَّمْسِ
اى كه روز (روشن ) را از شب (تار) بركنى و ناگهان ما در تاريكى فرو رويم و اى روان كننده خورشيد
لِمُسْتَقَرِّها بِتَقْديرِكَ يا عَزيزُ يا عَليمُ وَمُقَدِّرَ الْقَمَرِ مَنازِلَ
روى مدارش به تقديرى كه فرمودى اى نيرومند اى دانا و اى اندازه گير ماه در منزلهاى معين
حَتّى عادَ كَالْعُرْجُونِ الْقَديمِ يا نُورَ كُلِّ نُورٍ وَمُنْتَهى كُلِّ رَغْبَةٍ
تا بازگردد چون شاخه خرماى لاغر خشك اى روشنى هر نور و آخرين سرحد هر شوق
وَوَلِىَّ كُلِّ نِعْمَةٍ يا اَللّهُ يا رَحْمنُ يا اَللّهُ يا قُدُّوسُ يا اَحَدُ يا واحِدُ
و سرپرست هر نعمت اى خدا اى بخشاينده اى خدا اى منزه از هر عيب اى يگانه اى يكتا
يا فَرْدُ يا اَللّهُ يا اَللّهُ يا اَللّهُ لَكَ الاْسْماَّءُ الْحُسْنى وَالاْمْثالُ الْعُلْيا
اى فرد اى خدا... از آن تو است نامهاى نيك و نمونه هاى والا
وَالْكِبْرِياءُ وَالاْلاَّءُ اَسْئَلُكَ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَاَهْلِ بَيْتِهِ
و بزرگى و نعمتها از تو خواهم كه درود فرستى بر محمد و خاندانش
وَاَنْ تَجْعَلَ اسْمى فى هذِهِ اللَّيْلَةِ فِى السُّعَداَّءِ وَرُوحى مَعَ الشُّهَداَّءِ
و قرار دهى نامم را در اين شب در زمره سعادتمندان و روحم را با شهيدان
وَاِحْسانى فى عِلِّيّينَ وَاِساَّئَتى مَغْفُورَةً وَاَنْ تَهَبَ لى يَقيناً تُباشِرُ
و احسان و نيكيم را در بلندترين درجات و گناهم را آمرزيده و ديگر اينكه يقينى به من بدهى
بِهِ قَلْبى وَايماناً يُذْهِبُ الشَّكَّ عَنّى وَتُرْضِيَنى بِما قَسَمْتَ لى
كه هميشه با دلم همراه باشد و ايمانى به من عطا كنى كه شك و ترديد را يكسره از من دور سازد و بدانچه نصيبم كرده اى خوشنودم ساز
وَ اتِنا فِى الدُّنْيا حَسَنةً وَفِى الاَّْخِرَةِ حَسَنَةً وَقِن ا عَذ ابَ النّ ارِ
و بده به ما در دنيا نعمت نيك و در آخرت نيز نعمت نيك و نگهدار ما را از عذاب آتش
الْحَريقِ وَارْزُقْنى فيها ذِكْرَكَ وَشُكْرَكَ وَالرَّغَبَةَ اِلَيْكَ وَالاِْنابَةَ
سوزان و روزيم گردان در اين شب ذكر خود و سپاسگزاريت و اشتياق و بازگشت بسويت را
وَالتَّوفيقَ لِما وَفَّقْتَ لَهُ مُحَمَّداً وَ الَ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِمُ السَّلامُ
و موفق دارى مرا براى انجام آنچه را موفق داشتى بدان محمد وآل محمد عليهم السلام را
دعاى شب بيست و سوّم
يا رَبَّ لَيْلَةِ الْقَدْرِ وَجاعِلَها خَيْراً مِنْ اَلْفِ شَهْرٍ وَرَبَّ اللَّيْلِ وَالنَّهارِ
اى پروردگار شب قدر و قرار دهنده آن بهتر از هزار ماه و پروردگار شب و روز
وَالْجِبالِ وَالْبِحارِ وَالظُّلَمِ والاْنْوارِ وَالاْرْضِ وَالسَّماَّءِ يا بارِئُ يا
و كوهها و درياها و تاريكى ها و روشنيها و زمين و آسمان اى پديدآرنده اى
مُصَوِّرُ يا حَنّانُ يا مَنّانُ يا اَللّهُ يا رَحْمنُ يا اَللّهُ يا قَيُّومُ يا اَللّهُ يا بَديعُ يا اَللّهُ يا اَللّهُ يا
صورت بخش اى عطابخش اى نعمت ده اى خدا اى بخشاينده اى خدا اى پاينده اى خدا اى نوآفرين اى خدا اى خدا
اَللّهُ لَكَ الاْسْماَّءُ الْحُسْنى وَالاْمْثالُ الْعُلْيا وَالْكِبْرِياَّءُ وَالاْ لاَّءُ اَسْئَلُكَ
اى خدا از آن توست نامهاى نيك و نمونه هاى والا و بزرگى و نعمتها از تو خواهم كه
اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ وَاَنْ تَجْعَلَ اسْمى فى هذِهِ اللَّيْلَةِ
درود فرستى بر محمد و آل محمد و قرار دهى نام مرا در اين شب در زمره
فِى السُّعَداَّءِ وَرُوحى مَعَ الشُّهَداَّءِ وَاِحْسانى فى عِلِّيّينَ وَاِسائَتى
سعادتمندان و روحم را با شهيدان و احسان و نيكيم را در بلندترين درجات و گناهم را
مَغْفُورَةً وَاَنْ تَهَبَ لى يَقيناً تُباشِرُ بِهِ قَلْبى وَايماناً يُذهِبُ الشَّكَّ
آمرزيده و يقينى به من ببخشى كه هميشه با دلم همراه باشد و ايمانى به من بدهى كه يكسره شك و ترديد را
عَنّى وَتُرْضِيَنى بِما قَسَمْتَ لى وَ اتِنا فِى الدُّنْيا حَسَنَةً وَفِى الاْخِرَةِ
از من دور كنى و بدانچه نصيبم كرده اى خوشنودم سازى و بده به ما در دنيا نيكى و نعمت و در آخرت نيز
حَسَنَةً وَقِنا عَذابَ النّارِ الْحَريقِ وَارْزُقْنى فيها ذِكْرَكَ وَشُكْرَكَ
نيكى و نگاهمان دار از عذاب آتش سوزان و روزيم كن در اين شب ذكر خود و سپاسگزاريت
وَالرَّغْبَةَ اِلَيْكَ وَالاِْنابَةَ والتَّوبَةَ والتَّوْفيقَ لِما وَفَّقْتَ لَهُ مُحَمَّداً وَ الَ
و شوق و بازگشت و توبه بسوى خودت را و موفقم بدار بدانچه موفق داشتى بدان محمد و آل
مُحَمَّدٍ عَلَيْهِمُ السَّلامُ
محمد عليهم السلام
و روايت كرده محمّد بن عيسى به سند خود از صالحين : كه فرمودند مكرّر مى كنى در شب بيست و سيّم از ماه رمضان اين دعا را در حال سجود و قيام و قعود و بر هر حالى كه هستى در تمام ماه و هر چه ممكنت شود و هر زمانى كه حاضر شود تو را يعنى يادت آيد اين دعا در روزگار حياتت مى گوئى بعد از ستايش كردن حقّ تعالى به بزرگوارى و فرستادن صلوات بر پيغمبر صلى الله عليه و آله :
اَللّهُمَّ كُنْ لِوَلِيِّكَ فلان بن فلان و بجاى فلان بن فلان بگو :
خدايا باش براى ولى خود (فلان پسر فلان )
الْحُجَّةِ بْنِ الْحَسَنِ صَلَواتُكَ عَلَيْهِ وَعَلى اباَّئِهِ فى
حضرت حجت فرزند امام حسن عسكرى درودهاى تو بر او و بر پدرانش باد در
هذِهِ السَّاعَةِ وَفى كُلِّ ساعَةٍ وَلِيّاً وَحافِظاً وَقاَّئِداً وَناصِراً وَدَليلا
اين ساعت و در هر ساعت يار و مددكار و نگهبان و رهبر و ياور و راهنما
وَعَيْناً حَتّى تُسْكِنَهُ اَرْضَكَ طَوْعاً وَتُمَتِّعَهُ فيها طَويلاً و مى خوانى نيز :
و ديده بان تا او را از روى ميل و رغبت مردم در روى زمين سكونت دهى و بهره مندش سازى زمانى دراز
يا مُدَبِّرَ الاُْمُورِ يا باعِثَ مَنْ فِى الْقُبُورِ يا مُجْرِىَ الْبُحُورِ يا مُلَيِّنَ
اى تدبيركننده كارها اى برانگيزنده هركه در گورها است اى روان كننده درياها اى نرم كننده
الْحَديدِ لِداوُدَ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمدٍ وَافْعَلْ بى كَذا وَكَذا
آهن براى حضرت داود درود فرست بر محمد و آل محمد و بكن نسبت به من چنين و چنان
و به جاى اين كلمه حاجات خود را بخواهد اللَّيْلَةَ اللَّيْلَةَ
* * * * * * * * * * ** * * * * * * * همين امشب همين امشب
و بلند كن دستهاى خود را به سوى آسمان يعنى در وقت گفتن يا مُدَبِّرَ الاُْمُورِ تا آخر و بگو اين دعا را در حال ركوع و سجود و ايستاده و نشسته و مكرّر كن آنرا و بگو آنرا نيز در شب آخر ماه رَمَضان .
دعاى شب بيست و چهارم
يا فالِقَ الاِْصْباحِ وَجاعِلَ اللَّيْلِ سَكَناً وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ حُسْباناً يا
اى شكافنده سپيده صبح و اى قرار دهنده شب را وسيله آرامش و خورشيد و ماه را وسيله حساب كردن اى
عَزيزُ يا عَليمُ يا ذَاالْمَنِّ وَالطَّوْلِ وَالْقُوَّةِ وَالْحَوْلِ وَالْفَضْلِ والاِْنْعامِ
نيرومند اى دانا اى صاحب نعمت و بخشش و نيرو و جنبش و فضل و نعمت بخشى
وَالْجَلالِ وَالاِْكْرامِ يا اَللّهُ يا رَحْمنُ يا اَللّهُ يا فَرْدُ يا وِتْرُ يا اَللّهُ يا
و جلالت و بزرگوارى اى خدا اى بخشاينده اى خدا اى يگانه يكتا اى خدا اى
ظاهِرُ يا باطِنُ يا حَىُّ لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ لَكَ الاْسْماَّءُ الْحُسْنى وَالاْمْثالُ
آشكار و اى نهان اى زنده اى كه معبودى جز تو نيست از آن تو است نامهاى نيك و نمونه هاى
الْعُلْيا وَالْكِبْرِياَّءُ وَالاْلاَّءُ اَسْئَلُكَ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ
والا و بزرگى و نعمتها از تو خواهم كه درود فرستى بر محمد و آل محمد و ديگر آنكه
وَاَنْ تَجْعَلَ اسْمى فى هذِهِ اللَّيْلَةِ فِى السُّعَداَّءِ وَرُوحى مَعَ الشُّهَداَّءِ
قرار دهى نام مرا در اين شب در زمره سعادتمندان و روحم را با شهيدان
وَاِحْسانى فى عِلِّيّينَ وَاِسائَتى مَغْفُورَةً وَاَنْ تَهَبَ لى يَقيناً تُباشِرُ
و احسان و نيكيم را در بلندترين درجات و گناهم را آمرزيده و يقينى به من ببخشى كه همواره
بِهِ قَلْبى وَايماناً يَذْهَبُ بِالشَّكِّ عَنّى وَرِضىً بِما قَسَمْتَ لى وَ اتِنا
با دلم مقرون باشد و ايمانى بدهى كه شك و ترديد را از من دور سازد و خوشنودى بدانچه نصيبم كرده اى و بده به ما
فِى الدُّنْيا حَسَنَةً وَفِى الاْخِرَةِ حَسَنَهً وَقِنا عَذابَ النّارِ الْحَريقِ
در دنيا نيكى و نعمت و در آخرت نيز نيكى و نعمت و بازمان دار از عذاب آتش سوزان
وَارْزُقْنى فيها ذِكْرَكَ وَشُكْرَكَ وَالرَّغْبَةَ اِلَيْكَ وَالا نابَةَ وَالتَّوْبَهَ
و روزيم كن در اين شب ذكر خود و سپاسگزاريت را و ميل و رغبت و بازگشت و توبه كردن بسويت را
وَالتَّوْفيقَ لِما وَفَّقْتَ لَهُ مُحَمَّداً وَ الَ مُحَمَّدٍ صَلَواتُكَ عَلَيْهِ وَعَلَيْهِمْ
و موفقم بدار بدانچه موفق داشتى بدان محمد و آل محمد را درودهاى تو و بر او و بر ايشان باد
دعاى شب بيست و پنجم
يا جاعِلَ اللَّيْلِ لِباساً وَالنَّهارِ مَعاشاً وَالاْرْضِ مِهاداً وَالْجِبالِ اَوْتاداً
اى كه شب را پوشش قراردادى و روز را وسيله درآوردن روزى وزمين را گهواره (يا بستر گسترده ) و كوهها را چون ميخ قراردادى
يا اَللّهُ يا قاهِرُ يا اَللّهُ يا جَبّارُ يا اَللّهُ يا سَميعُ يا اَللّهُ يا قَريبُ يا اَللّهُ يا
اى خدا اى چيره اى با جبروت اى خدا اى شنوا اى خدا اى نزديك اى خدا اى
مُجيبُ يا اَللّهُ يا اَللّهُ يا اَللّهُ لَكَ الاْسْماَّءُ الْحُسْنى وَالاْمْثالُ الْعُلْيا
پاسخ ده اى خدا... از آن تو است نامهاى نيك و نمونه هاى والا
وَالْكِبْرِياءُ وَالاْلاَّءُ اَسْئَلُكَ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ وَاَنْ
و بزرگى و نعمتها از تو خواهم كه درود فرستى بر محمد و آل محمد و
تَجْعَلَ اسْمى فى هذِهِ اللَّيْلَةِ فِى السُّعَداَّءِ وَرُوحى مَعَ الشُّهَداَّءِ
قرار دهى نامم را در اين شب در زمره سعادتمندان و روحم را با شهيدان
وَاِحْسانى فى عِلِّيّينَ وَاِسائَتى مَغْفُورَةً وَاَنْ تَهَبَ لى يَقيناً تُباشِرُ
و احسان و نيكيم را در بلندترين درجات و گناهم را آمرزيده و يقينى به من بدهى كه هميشه ملازم
بِهِ قَلْبى وَايماناً يُذْهِبُ الشَّكَّ عَنّى وَرِضىً بِما قَسَمْتَ لى وَ اتِنا
دل من باشد و ايمانى به من عطا كنى كه شك و ترديد را از من دور سازد و خوشنودم سازى بدانچه نصيبم كرده اى وبدهى به
فِى الدُّنْيا حَسَنَةً وَفِى الاْخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنا عَذابَ النّارِ الْحَريقِ
من در دنيا نيكى و در آخرت نيكى و نگاهم دارى از آتش سوزان دوزخ
وَارْزُقْنى فيها ذِكْرَكَ وَشُكْرَكَ وَالرَّغْبَةَ اِلَيْكَ وَالاِْنابَةَ وَالتَّوْبَةَ
و روزيم كنى در اين شب ذكر خود و سپاسگزاريت را و شوق و رغبت و بازگشت و توبه به درگاهت
والتَّوْفيقَ لِما وَفَّقْتَ لَهُ مَحَمَّداً وَ الَ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِمُ السَّلامُ
و موفقم دار بدانچه موفق داشتى بدان محمد و آل محمد عليهم السلام را
دعاى شب بيست و ششم
يا جاعِلَ اللَّيْلِ وَالنَّهارِ ايَتَيْنِ يا مَنْ مَحا ايَةَ اللَّيْلِ وَجَعَلَ ايَةَ
اى قرار دهنده شب و روز را دو نشانه (بر قدرتت ) اى كه نشانه شب را سياه و نشانه
النَّهارِ مُبْصِرَةً لِتَبْتَغُوا فَضْلاً مِنْهُ وَرِضْواناً يا مُفَصِّلَ كُلِّشَىْءٍ
روز را روشنى بخش كردى تا فزونى جويند از فضل و خوشنودى پروردگار اى جداكننده هر چيز
تَفْصيلاً يا ماجِدُ يا وَهّابُيا اَللّهُ يا جَوادُ يا اَللّهُ يا اَللّهُ يا اَللّهُ لَكَ
بخوبى اى صاحب مجد و شوكت اى پربخشش اى خدا اى بخشنده اى خدا... از آن تو است
الاْسْماَّءُ الْحُسْنى وَالاْمْثالُ الْعُلْيا وَالْكِبْرِياَّءُ وَالاْ لاَّءُ اَسْئَلُكَ اَنْ
نامهاى نيك و نمونه هاى والا و بزرگ و نعمتها از تو خواهم
تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمدٍ وَاَنْ تَجْعَلَ اسْمى فى هذِهِ اللَّيْلَةِ فِى
درود فرستى بر محمد و آل محمد و ديگر آنكه نامم را در اين شب در زمره
السُّعَدآءِ وَرُوحى مَعَ الشُّهَداَّءِ وَاِحْسانى فى عِلِّيّينَ وَاِساَّئَتى
سعادتمندان قرار دهى و روحم را با شهيدان و احسان و نيكيم را در بلندترين درجات و گناهم را
مَغْفُورَةً وَاَنْ تَهَبَ لى يَقيناً تُباشِرُ بِهِ قَلْبى وَايماناً يُذْهِبُ الشَّكَّ
آمرزيده و ببخشى بر من يقينى كه همواره ملازم قلبم باشد و ايمانى كه يكسره شك و ترديد را
عَنّى وَتُرضِيَنى بِما قَسَمْتَ لى وَ اتِنا فِى الدُّنْيا حَسَنَةً وَفِى الاْخِرَةِ
از من دور سازد و خوشنودم سازى بدانچه نصيبم كرده اى و بدهى به من در دنيا نيكى و نعمت و در آخرت نيز
حَسَنَةً وَقِنا عَذابَ النّارِ الْحَريقِ وَارْزُقْنى فيها ذِكْرَكَ وَشُكْرَكَ
نيكى و نگاهمان دارى از عذاب آتش سوزان و روزيم كنى در اين شب ذكرت و سپاسگزاريت را
وَالرَّغْبَةَ اِلَيْكَ وَالاِْنابَةَ [وَالتَّوْبَةَ] وَالتَّوْفيقَ لِما وَفَّقْتَ لَهُ مُحَمَّداً
و شوق و رغبت و بازگشت و توبه بسويت و موفقم دارى بدانچه موفق داشتى بدان محمد
وَ الَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَعَلَيْهِمْ
و آل محمد را كه درود تو بر او و برايشان باد
دعاى شب بيست و هفتم
يا ماَّدَّ الظِّلِّ وَلَوْ شِئْتَ لَجَعَلْتَهُ ساكِناً وَجَعَلْتَ الشَّمْسَ عَلَيْهِ دَليلاً ثُمَّ
اى امتداد دهنده سايه كه اگر مى خواستى آن را در يكجا ساكن مى كردى و قراردادى خورشيد را بر آن سايه رهبر سپس
قَبَضْتَهُ [اِلَيْكَ] قَبْضاً يَسيراً يا ذَاالْجُودِ وَالطَّوْلِ وَالْكِبْرِياَّءِ وَالاْلاَّءِ لا
آن را به آسانى تدريجاً دربرگرفتى اى صاحب جود و عطا و كبرياء و نعمتهامعبودى جز تو
اِلهَ إ لاّ اَنْتَ عالِمُ الْغَيْبِ وَالشَّهادَةِ الرَّحْمنُ الرَّحيمُ لا إ لهَ إ لاّ اَنْتَ يا
نيست كه داناى غيب و شهود و بخشاينده و مهربانى معبودى جز تو نيست اى
قُدُّوسُ يا سَلامُ يا مُؤْمِنُ يامُهَيْمِنُ يا عَزيزُ ياجَبّارُ يا مُتَكَبِّرُ يا اَللّهُ
منزه از هر عيب اى بى خلل اى ايمنى بخش اى مراقب بندگان اى نيرومند اى مقتدر اى بزرگوار اى خدا
يا خالِقُ يا بارِئُ يا مُصَوِّرُ يا اَللّهُ يا اَللّهُ يا اَللّهُ لَكَ الاْسْماَّءُ الْحُسْنى
اى آفريننده اى ايجاد كننده اى صورتگر اى خدا اى خدا اى خدا از آن تو است نامهاى نيكو
وَالاْمْثالُ الْعُلْيا وَالْكِبْرِياءُ وَالاْ لاَّءُ اَسْئَلُكَ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ
و نمونه هاى والا و كبرياء و نعمتها از تو خواهم كه درود فرستى بر محمد
وَ الِ مُحَمَّدٍ وَاَنْ تَجْعَلَ اسْمى فى هذِهِ اللَّيْلَةِ فِى السُّعَداَّءِ وَرُوحى
و آل محمد و اينكه نامم را در اين شب در زمره سعادتمندان قرار دهى و روحم را
مَعَ الشُّهَداَّءِ وَاِحْسانى فى عِلِّيّينَ وَاِساَّئَتى مَغْفُورَةً وَاَنْ تَهَبَ لى
با شهيدان و احسان و نيكيم را در بلندترين درجات و گناهم را آمرزيده و ببخشى بر من
يَقيناً تُباشِرُ بِهِ قَلْبى وَايماناً يُذْهِبُ الشَّكَّ عَنّى وَتُرْضِيَنى بِما
يقينى كه همواره ملازم قلب من باشد و ايمانى كه شك و ترديد را يكسره از من دور سازد و خوشنودم سازى بدانچه
قَسَمْتَ لى وَ اتِنا فِى الدُّنْيا حَسَنَةً وَفِى الاْخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنا عَذابَ
نصيبم كرده اى و بده به من در دنيا نيكى و در آخرت نيكى و نگاهم دار از عذاب
النّارِ الْحَريقِ وَارْزُقْنى فيها ذِكْرَكَ وَشُكْرَكَ وَالرَّغْبَةَ اِلَيْكَ وَالاِْنابَةَ
آتش سوزان و روزيم گردان در اين شب ذكر خود و سپاسگزاريت را و شوق و رغبت بسويت و بازگشت
وَالتَّوْبَةَ والتَّوْفيقَ لِما وَفَّقْتَ لَهُ مَحَمَّداً وَ الَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ
و توبه به درگاهت و موفقم بدار بدانچه موفق داشتى بدان محمد و آل محمد را درود تو بر او
وَعَلَيْهِمْ.
و بر ايشان باد.
دعاى شب بيست و هشتم
يا خازِنَ اللَّيْلِ فِى الْهَواَّءِ وَخازِنَ النُّورِ فِى السَّماَّءِ وَمانِعَ السَّماَّءِ
اى جا دهنده تاريكى شب را در هوا و جا دهنده روشنى (روز) را در آسمان و جلوگيرنده آسمان از اينكه
اءَنْ تَقَعَ عَلَى الاْرْضِ إ لاّ بِاِذْنِهِ وَح ابِسَهُم ا اَنْ تَزُولا ي ا عَليمُ ي ا [عَظيمُ]
بر زمين افتد مگر به اذن او و نگهدارنده آسمان و زمين از اينكه از جاى خود بدر روند اى داناى بزرگ
يا غَفُورُ يا دائِمُ يا اَللّهُ يا وارِثُ يا باعِثَ مَنْ فِى الْقُبُورِ يا اَللّهُ يا اَللّهُ
اى آمرزنده اى جاويدان اى خدا اى ارث برنده اى برانگيزنده مردگان در ميان گورها اى خدا اى خدا
يا اَللّهُ لَكَ الاْسْماَّءُ الْحُسْنى وَالاْمْثالُ الْعُلْيا وَالْكِبْرِياَّءُ وَالاْ لاَّءُ
اى خدا از آن تو است نامهاى نيكو و نمونه هاى والا و كبرياء و نعمتها از تو
اَسْئَلُكَ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ وَاَنْ تَجْعَلَ اسْمى فى هذِهِ
خواهم كه درود فرستى بر محمد و آل محمد و اينكه قرار دهى نامم را در اين
اللَّيْلَةِ فِى السُّعَداَّءِ وَرُوحى مَعَ الشُّهَداَّءِ وَاِحْسانى فى عِلِّيّينَ
شب در زمره سعادتمندان و روحم را با شهيدان و احسانم را در بلندترين درجات
وَاِساَّئَتى مَغْفُورَةً وَاَنْ تَهَبَ لى يَقيناً تُباشِرُ بِهِ قَلْبى وَايماناً يُذْهِبُ
و گناهم را آمرزيده و ببخش بر من يقينى كه پيوسته همراه و ملازم دلم باشد و ايمانى به من ده كه يكسره
الشَّكَّ عَنّى وَتُرْضِيَنى بِما قَسَمْتَ لى وَ اتِنا فِى الدُّنْيا حَسَنَةً وَفِى
شك و ترديد را از من دور سازد و خوشنودم سازى بدانچه نصيبم كرده اى و بده به ما در دنيا نيكى و در
الاْخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنا عَذابَ النّارِ الْحَريقِ وَارْزُقْنى فيها ذِكْرَكَ
آخرت نيكى و نگاهمان دار از آتش سوزان دوزخ و روزيمان گردان در اين شب ياد خود
وَشُكْرَكَ وَالرَّغْبَةَ اِلَيْكَ وَالاِْنابَةَ [وَالتَّوْبَةَ] والتَّوْفيقَ لِما وَفَّقْتَ لَهُ
و سپاسگزاريت را و شوق و رغبت و بازگشت و توبه به سويت و موفقم دار بدانچه موفق داشتى بدان
مَحَمَّداً وَ الَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَعَلَيْهِمْ
محمد و آل محمد را درود خدا بر او و بر ايشان باد
دعاى شب بيست و نهم
يا مُكَوِّرَ اللَّيْلِ عَلَى النَّهارِ وَمُكَوِّرَ النَّهارِ عَلَى اللَّيْلِ يا عَليمُ يا
اى خدائى كه شب را به روز پيچانى و روز را بر شب بپيچانى اى دانا اى
حَكيمُ يا رَبَّ الاْرْبابِ وَسَيِّدَ الساداتِ لا اِلهَ إ لاّ اَنْتَ ي ا اَقْرَبَ اِلَىَّ
فرزانه اى پروردگار همه پروردگاران و آقاى همه بزرگان معبودى جز تو نيست اى كه نزديكترى به من
مِنْ حَبْلِ الْوَريدِ يا اَللّهُ يا اَللّهُ يا اَللّهُ لَكَ الاْسْماَّءُ الْحُسْنى وَالاْمْثالُ
از رگ گردن اى خدا اى خدا اى خدا از آن تو است نامهاى نيكو و نمونه هاى
الْعُلْيا وَالْكِبْرِياءُ وَالاْلاَّءُ اَسْئَلُكَ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ
والا و بزرگى و نعمتها از تو خواهم كه درود فرستى بر محمد و آل محمد
وَاَنْ تَجْعَلَ اسْمى فى هذِهِ اللَّيْلَةِ فِى السُّعَداَّءِ وَرُوحى مَعَ الشُّهَداَّءِ
و قرار دهى نام مرا در اين شب در زمره سعادتمندان و روحم را با شهيدان
وَاِحْسانى فى عِلِّيّيِنَ وَاِساَّئَتى مَغْفُورَةً وَاَنْ تَهَبَ لى يَقيناً تُباشِرُ
و احسان و نيكيم را در بلندترين درجات و گناهم را آمرزيده و ببخشى بر من يقينى كه پيوسته ملازم
بِهِ قَلْبى وَايماناً يُذْهِبُ الشَّكَّ عَنّى وَتُرْضِيَنى بِما قَسَمْتَ لى وَ اتِنا
دل من باشد و ايمانى كه يكسره شك و ترديد را از من دور سازد و خوشنودم سازى بدانچه بهره ام كرده اى و به ما
فِى الدُّنْيا حَسَنَةً وَفِى الا خِرَةِ حَسَنَةً وَقِنا عَذابَ النّارِ الْحَريقِ
عطا فرما در دنيا نيكى و در آخرت نيكى و نگاهمان دار از عذاب آتش سوزان
وَارْزُقْنى فيها ذِكْرَكَ وَشُكْرَكَ وَالرَّغْبَةَ اِلَيْكَ وَالاِْنابَةَ وَالتَّوْبَةَ
و روزيم گردان در اين شب ذكر خود و سپاسگزاريت و شوق و رغبت بسويت و بازگشت و توبه
وَالتَّوْفيقَ لِما وَفَّقْتَ لَهُ مَحَمَّداً وَ الَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَعَلَيْهِمْ
به درگاهت را و موفقم دار بدانچه موفق داشتى بدان محمد و آل محمد را كه درود خدا بر او و بر ايشان باد
دعاى شب سى اُم
اَلْحَمْدُ لِلّهِ لا شَريكَ لَهُ اَلْحَمْدُ لِلّهِ كَما يَنْبَغى لِكَرَمِ وَجْهِهِ وَعِزِّ جَلالِهِ
ستايش مخصوص خدايى است كه شريك ندارد ستايش خاص خدا چنانچه شايسته بزرگوارى ذات و شوكت جلال او است
وَكَما هُوَ اَهْلُهُ يا قُدُّوسُ يا نُورُ يا نُورَ الْقُدْسِ يا سُبُّوحُ يا مُنْتَهَى
و چنانچه سزاوار آن است اى منزه اى روشنى ده اى روشنى مقدس اى پاكيزه از هر عيب اى آخرين حد
التَّسْبيحِ يا رَحْمنُ يا فاعِلَ الرَّحْمَةِ يا اَللّهُ يا عَليمُ يا كَبيرُ يا اَللّهُ يا
پاكيزگى اى بخشاينده اى مهر پيشه اى خدا اى دانا اى بزرگوار اى خدا اى
لَطيفُ يا جَليلُ يا اَللّهُ يا سَميعُ يا بَصيرُ يا اَللّهُ يا اَللّهُ يا اَللّهُ لَكَ
با لطف اى برجسته اى خدا اى شنوا اى بينا اى خدا اى خدا اى خدا از آن
الاْسْماَّءُ الْحُسْنى وَالاْمْثالُ الْعُلْيا وَالْكِبْرِياَّءُ وَالاْ لاَّءُ اَسْئَلُكَ
تو است نامهاى نيكو و نمونه هاى والا و بزرگى و نعمتها از تو خواهم
اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَاَهْلِ بَيْتِهِ وَاَنْ تَجْعَلَ اسْمى فى
كه درود فرستى بر محمد و خاندانش و قرار دهى نامم را در
هذِهِ اللَّيْلَةِ فِى السُّعَداَّءِ وَرُوحى مَعَ الشُّهَداَّءِ وَاِحْسانى فى عِلِّيّينَ
اين شب در زمره سعادتمندان و روحم را با شهيدان و احسان و نيكيم را در بلندترين درجات
وَاِساَّئَتى مَغْفُورَةً وَاَنْ تَهَبَ لى يَقيناً تُباشِرُ بِهِ قَلْبى وَايماناً يُذْهِبُ
و گناهم را آمرزيده و ببخشى به من يقينى كه پيوسته ملازم دل من باشد و ايمانى كه يكسره
الشَّكَّ عَنّى وَتُرْضِيَنى بِما قَسَمْتَ لى وَآتِنا فِى الدُّنْيا حَسَنَةً وَفِى
شك و ترديد را از من دور سازد و خوشنودم سازى بدانچه نصيبم كرده اى و بدهى به من در دنيا نيكى و در
الاْخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنا عَذابَ النّارِ الْحَريقِ وَارْزُقْنى فيها ذِكْرَكَ
آخرت نيكى و نگاهم دارى از عذاب آتش سوزان و روزيم كنى در اين شب ذكر خود
وَشُكْرَكَ وَالرَّغْبَةَ اِلَيْكَ وَالاِْنابَةَ وَالتَّوْبَةَ والتَّوْفيقَ لِما وَفَّقْتَ لَهُ
و سپاسگزاريت و شوق و رغبت بسويت و بازگشت و توبه بدرگاهت و موفقم بدارى بدانچه موفق داشتى بدان
مَحَمَّداً وَ الَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَعَلَيْهِمْ
محمد و آل محمد را درود خدا بر او و بر ايشان باد
بقيه اعمال شب بيست و يكم
كفعمى از سيد بن باقى نقل كرده كه در شب بيست و يكم مى خوانى :
اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ وَاقْسِمْ لى حِلْماً يَسُدُّ عَنّى بابَ الْجَهْلِ وَهُدىً
خدايا درود فرست بر محمد و آل محمد و چنان بردباريى بهره ام كن كه ببندد بر من دَرِ نادانى را و هدايتى
تَمُنُّ بِهِ عَلَىَّ مِنْ كُلِّ ضَلالَةٍ وَغِنىً تَسُدُّ بِهِ عَنّى بابَ كُلِّ فَقْرٍ وَقُوَّةً
به من ده كه بر من منت نهد از رهانيدن از هر گمراهى و بى نيازيى به من بده كه درهاى انواع فقر را به تمامى بر من ببندد و نيرويى
تَرُدُّ بِها عَنّى كُلَّ ضَعْفٍ وَعِزّاً تُكْرِمُنى بِهِ عَنْ كُلِّ ذُلٍّ وَرِفْعَةً
به من ده كه هرگونه سستى را از من بازگرداند و عزتى كه از هر خوارى مرا گرامى دارى و رفعت مقامى كه بدان وسيله مرا
تَرْفَعُنى بِها عَنْ كُلِّ ضَعَةٍ وَاَمْناً تَرُدُّ بِهِ عَنّى كُلَّ خَوْفٍ وَعافِيَةً
از هر پستى بلند كنى و امنيتى كه بوسيله آن هر ترسى را از من دور كنى و تندرستى كه بدان وسيله مرا از
تَسْتُرُنى بِها عَنْ كُلِّ بَلاَّءٍ وَعِلْماً تَفْتَحُ لى بِهِ كُلَّ يَقينٍ وَيَقيناً تُذْهِبُ
هر بلايى بپوشانى و دانشى كه به آن هر يقينى را بر من مفتوح گردانى و يقينى كه بدان وسيله
بِهِ عَنّى كُلَّ شَكٍّ وَدُعاَّءً تَبْسُطُ لى بِهِ الاِْجابَةَ فى هذِهِ اللَّيْلَةِ وَفى
هر شك و ترديدى را از من دور سازى و دعائى كه اجابتش را بر من بگسترانى در همين امشب و در
هذِهِ السّاعَةِ السّاعَةِ السّاعَةِ السّاعَةِ يا كَريمُ وَخَوْفاً تَنْشُرُ لى بِهِ
همين ساعت ... ... ... ... اى بزرگوار و ترسى به من بده كه
كُلَّ رَحْمَةٍ وَعِصْمَةً تَحُولُ بِها بَيْنى وَبَيْنَ الذُّنُوبِ حَتّى اُفْلِحَ بِها
هر رحمتى را بدان وسيله بر من بگسترانى و مرا چنان خودنگهدار كن كه همان حالت ميان من و گناهان حائل شود
عِنْدَ الْمَعْصُومينَ عِنْدَكَ بِرَحْمَتِكَ يا اَرْحَمَ الرّاحِمينَ
و بدان وسيله در پيشگاه معصومين (و خود نگهداران ) درگاهت رستگار باشم اى مهربانترين مهربانان
و روايت شده كه در شب بيست و يكم حمّاد بن عثمان بر حضرت صادق عليه السلام وارد شد حضرت سؤال كرد كه غسل كرده اى عرض كرد بلى فدايت شوم پس حضرت حصيرى طلبيد و حمّاد را نزديك خود طلبيد و مشغول نماز شد و پيوسته آن حضرت نماز خواند و حمّاد نيز خود را به آن حضرت چسبانيده بود و نماز مى خواند تا از نمازهاى خويش فارغ شدند پس آن حضرت دعا كرد و حمّاد آمين گفت تا صبح طلوع كرد آن جناب اذان و اقامه گفت و بعض از غِلْمان خود را طلبيد و پيش ايستاد و نماز صبح خواند در ركعت اوّل حمد و قدر و در دويّم حمد و توحيد خواند و بعد از نماز مشغول به تسبيح و تحميد و تقديس و ثناى بر خدا و صلوات بر پيغمبرصَلَّى اللَّهِ عَلِيهِ وَاله و دعا براى مؤ منين و مؤ منات و مسلمين و مسلمات شد پس سر به سجده نهاد و مقدار يك ساعت بجز نفس چيزى از آن جناب شنيده نشد پس از آن اين دعا را خواند لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَالاَْبْصارِ تا آخر دعا كه در اقبالست و شيخ كلينى روايت كرده كه حضرت باقرعليه السلام در شب بيست و يكم و بيست و سيّم دعا مى خواند تا نيمه شب و بعد از آن شروع مى نمود به نماز خواندن و بدانكه در هر شب از شبهاى اين دهه غسل مستحب است و روايت شده كه حضرت رسول صَلَّى اللَّهِ عَلِيهِ وَاله در هر شب اين دهه غسل مى كرد و اعتكاف در اين دهه مستحب است و فضيلت بسيار دارد و افضل اوقات اعتكاف است و روايت شده كه مقابل دو حجّ و دو عمره است :
وَكانَ رَسُولُ اللّهِ صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَ الِهِ اِذا كانَ
رسم رسول خدا صلى اللّه عليه و آله چنان بود كه چون
الْعَشْرُ الاْواخِرَ اعْتَكَفَ فِى الْمَسْجِدِ وَضُرِبَتْ لَهُ قُبَّةٌ مِنْ شَعْرٍ وَشَمَّرَ
دهه آخر ماه رمضان مى شد در مسجد معتكف مى شد و چادرى موئين برايش مى زدند و كمر را محكم
الْميزَرَ وَطَوى فِراشَهُ
مى بست و بستر خواب را جمع مى كرد
و بدانكه در اين شب در سنه چهلم واقع شد شهادت مولاى ما حضرت اميرالمؤ منين عليه السلام و در اين شب تجديد مى شود احزان آل محمّدعَليهمُ السلام و اشياع ايشان و روايت شده كه در آن شب مانند شب شهادت امام حسين عليه السلام برداشته نشد سنگى از روى زمين مگر آنكه در زير آن خون تازه بود شيخ مفيد فرموده كه در اين شب صلوات بسيار بفرستد و سعى و كوشش كند در نفرين بر ظالمان آل محمدعَليهمُ السلام و لعن بر قاتل اميرالمؤ منين عليه السلام روز بيست و يكم روز قتل حضرت اميرالمؤ منين عليه السلام و مناسبست زيارت آن جناب و كلمات حضرت خضرعليه السلام كه به منزله زيارت آن حضرت است در اين روز.
بقيه اعمال شب بيست و سوّم
در هَدِيّة الزّائر ذكر شده از دو شب قدر سابق افضل است و از احاديث بسيار مُستَفاد مى شود كه شب قدر همين است و اين شب جهنى است و در اين شب جميع امور بر وفق حكمت مقدّر مى گردد وازبراى اين شب غير از اعمالى كه با دو شب سابق شريكست چند عمل ديگر است
اوّل خواندن سوره عنكبوت و رُوم كه حضرت صادق عليه السلام قَسم ياد فرموده كه خواننده اين دو سوره دراين شب از اهل بهشت است
دوّم خواندن حَّم دُخان
سوّم خواندن سوره قَدر هزار مرتبه
چهارم آنكه تكرار كند در اين شب بلكه در تمام اوقات اين دعا را اَللّهُمَّ كُنْ لِوَلِيِّكَ ((الخ )) و ذكر آن در ضمن ادعيه شبهاى دهه آخر بعد از دعاى شب بيست و سوّم گذشت
پنجم بخواند:
اَللّهُمَّ امْدُدْ لى فى عُمْرى وَاَوْسِعْ لى فى رِزْقى
خدايا دراز كن عمرم را و فراخ كن روزيم را
وَاَصِحَّ لى جِسْمى وَبَلِّغْنى اَمَلى وَاِنْ كُنْتُ مِنَ الاْشْقِياَّءِ فَاْمحُنى
و سالم گردان تنم را و برسانم به آرزويم و اگر در زمره بدبختان هستم تو نامم را از
مِنَ الاْشْقِياَّءِ وَاْكتُبْنى مِنَ السُّعَداَّءِ فَاِنَّكَ قُلْتَ فى كِتابِكَ الْمُنْزَلِ
سلك آنان پاك كن و در زمره سعادتمندانم ثبت كن زيرا تو خودت در كتابى كه
عَلى نَبِيِّكَ الْمُرْسَلِ صَلَواتُكَ عَلَيْهِ وَ الِهِ يَمْحُو اللّهُ ما يَشاَّءُ وَيُثْبِتُ
بر پيامبر مرسلت صلى الله عليه و آله نازل فرمودى چنين گفتى : ((خدا هر چه خواهد محو مى كند و ثبت مى كند
وَعِنْدَهُ اُمُّ الْكِتابِ
و نزد او است اصل كتاب ))
ششم بخواند:
اَللّهُمَّ اجْعَلْ فيما تَقْضى وَفيما
خدايا قرار ده در آنچه حكم كرده و
تُقَدِّرُ مِنَ الاْمْرِ الْمَحْتُومِ وَفيما تَفْرُقُ مِنَ الاْمْرِ الْحَكيمِ فى لَيْلَةِ
مقدر فرموده اى از فرمان حتمى خود و در آنچه جدا كنى از دستور حكيمانه ات در شب
الْقَدْرِ مِنَ الْقَضاَّءِ الَّذى لا يُرَدُّ وَلا يُبَدَّلُ اَنْ تَكْتُبَنى مِنْ حُجّاجِ
قدر از آن حكمى كه بازگشت ندارد و تغيير پذير نيست كه بنويسى مرا از حاجيان
بَيْتِكَ الْحَرامِ فى عامى هذَا الْمَبْرُورِ حَجُّهُمُ الْمَشْكُورِ سَعْيُهُمُ
خانه محترم كعبه ات در همين امسال آنانكه حجشان مقبول و سعيشان
الْمَغْفُورِ ذُنُوبُهُمُ الْمُكَفَّرِ عَنْهُمْ سَيِّئاتُهُمْ وَاجْعَلْ فيما تَقْضى
مورد تقدير و گناهانشان آمرزيده و اعمال بدشان بخشوده شده و مقرر فرما در آنچه
وَتُقَدِّرُ اَنْ تُطيلَ عُمْرى وَتُوَسِّعَ لى فى رِزْقى
حكم كرده و مقدر فرموده اى كه عمرم را طولانى كنى و در روزيم وسعت دهى
هفتم بخواند اين دعا راكه در اقبال است :
يا باطِناً فى ظُهُورِهِ وَيا ظاهِراً فى بُطُونِهِ وَيا باطِناً لَيْسَ
اى كه نهان است در عين آشكاريش و اى كه آشكار است در عين نهانيش و اى نهانى كه در
يَخْفى وَيا ظاهِراً لَيْسَ يُرى يا مَوْصُوفاً لا يَبْلُغُ بِكَيْنُونَتِهِ
خفا نيستى و اى آشكارى كه ديده نشوى اى كه توصيفت كنند ولى هيچ وصفى به كنه ذات تو نرسد
مَوْصُوفٌ وَلا حَدُّ مَحْدُودٌ وَيا غاَّئِباً غَيْرَ مَفْقُودٍ وَيا شاهِداً غَيْرَ
و هيچ حدى محدودت نكند و اى كه پيدائى ولى گم نشده اى و اى كه حاضرى ولى مشهود
مَشْهُودٍ يُطْلَبُ فَيُصابُ وَلَمْ يَخْلُ مِنْهُ السَّمواتُ وَالاْرْضُ
نشوى تو را طلب كنند و به مقصود نائل گردند، از تو خالى نيست آسمانها و زمين
وَمابَيْنَهُما طَرْفَةَ عَيْنٍ لا يُدْرَكُ بِكَيْفٍ وَلا يُؤَيَّنُ بِاَيْنٍ وَلا بِحَيْثٍ
و مابين آندو يك چشم برهم زدن ، به چگونگى در نيائى و به جائى و سوئى اندر نشوى
اَنْتَ نُورُ النُّورِ وَرَبُّ الاْرْبابِ اَحَطْتَ بِجَميعِ الاُْمُورِ سُبْحانَ مَنْ
توئى روشنى نور و پروردگار همه پروردگاران به تمام امور احاطه دارى منزه خدائى كه
لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَىْءٌ وَهُوَ السَّميعُ الْبَصيرُ سُبْحانَ مَنْ هُوَ هكَذا وَلا هكَذا غَيْرُهُ
نيست مانندش چيزى و او است شنواى بينا منزه است آنكه او چنين است و جز او ديگرى چنين نخواهد بود
پس دعا مى كنى بدانچه بخواهى
هشتم آنكه غير از غسل اوّل شب غسلى نيز در آخر شب كند و بدانكه از براى غسل و احياء اين شب و زيارت امام حسين عليه السلام و صد ركعت نماز فضيلت بسيار و تاءكيد شده شيخ در تهذيب روايت كرده از ابوبصير از حضرت صادق عليه السلام كه فرمود در شبى كه اميد مى رود شب قَدر باشد صد ركعت نماز كن بخوان در هر ركعت قُلْ هُوَاللّهُ اَحَدٌ را ده مرتبه گفتم فدايت شوم اگر قوّت نداشته باشم ايستاده بجا آورم فرمود نشسته بجا آور گفتم اگر قوّت نداشته باشم نشسته بجا آورم فرمود بجا آور به همان حالى كه به قفا خفته اى در فراش خود و از دعائم الاسلام روايتست كه حضرت رسول صَلَّى اللَّهِ عَلِيهِ وَاله در دهه آخر ماه رمضان رختخواب خود را جمع مى كرد و كمر خود را محكم مى بست براى عبادت و در شب بيست و سيّم اهل خود را بيدار مى كرد و آنها را كه خواب رُبُوده بود آب بصورتشان مى پاچيد و حضرت فاطمه صلوات الله عليها نمى گذاشت در اين شب احدى از اهلش بخوابد و علاج مى فرمود خواب آنها را به كمى طعام و مهيّا مى كرد آنها را براى احياء آن شب از روز يعنى امر مى فرمود كه روز را خواب و استراحت كنند كه شب خوابشان نبرد و احيا بدارندومى فرمود محروم كسى است كه ازخير امشب محروم بماند و روايت شده كه حضرت صادق عليه السلام سخت مريض شده بود چون شب بيست و سيّم ماه رمضان شد موالى خود را امر فرمود كه حركتش دادند به مسجد بردند و آن شب را در مسجد بود تا به صبح علامه مجلسى (ره ) فرموده كه هر مقدار قرآن كه ممكن باشد در اين شب بخواند و دعاهاى صحيفه كامله را بخواند خصوصاً دعاى مكارم الاخلاق و دعاى توبه و روزهاى اين شبها را نيز بايد حرمت داشت و به عبادت و تلاوت و دعا به سَر آورد زيرا كه در احاديث معتبره وارد شده است كه روز قدر در فضيلت مثل شب قدر است.
شب بيست و هفتم بالخصوص غسل وارد شده و منقول است كه حضرت امام زين العابدين عليه السلام در اين شب اين دعا را مكرر مى خواند از اول شب تا به آخر شب :
اَللّهُمَّ ارْزُقْنِى التَّجافِىَ عَنْ دارِ الغُرُورِ وَالاِْنابَةَ
خدايا روزيم كن دورى گزيدن از خانه فريب (ناپايدار) و بازگشت
اِلى دارِ الْخُلُودِ وَالاِْسْتِعْدادَ لِلْمَوْتِ قَبْلَ حُلُولِ الْفَوْتِ
بسوى خانه جاويدان و آماده شدن براى مرگ پيش از رسيدن آن
اعمال شب آخر ماه
شب بسيار مباركى است و از براى اين شب چند عمل است
اوّل غسل
دوّم زيارت امام حسين عليه السلام
سوّم خواندن سوره انعام و كهف و يَّس و صد مرتبه اَسْتَغْفِرُ اللّهَ وَاَتُوبُ اِلَيْهِ
چهارم بخواند اين دعا را كه شيخ كلينى از حضرت صادق عليه السلام نقل كرده :
اَللّهُمَّ هذا شَهْرُ رَمَضانَ الَّذى اَنْزَلْتَ فيهِ الْقُرْانَ وَقَدْ تَصَرَّمَ وَاَعُوذُ بِوَجْهِكَ
خدايا اين ماه رمضانى است كه در آن قرآن را نازل فرمودى و اكنون رو برفتن است و پناه مى برم به ذات
الْكَريمِ يا رَبِّ اَنْ يَطْلُعَ الْفَجْرُ مِ2نْ لَيْلَتى هذِهِ اَوْ يَتَصَرَّمَ شَهْرُ رَمَضانَ
بزرگوارت اى پروردگار من كه سپيده دم امشب بر من بزند يا ماه رمضان بر من بگذرد
وَلَكَ قِبَلى تَبِعَةٌ اَوْ ذَنْبٌ تُريدُ اَنْ تُعَذِّبَنى بِهِ يَوْمَ اَلْقاكَ
و از تو در پيش من پيگرد يا گناهى باشد كه بخواهى مرا در روز ديدارت عذاب فرمائى
پنجم بخواند دعاى يا مُدَبِّرَ الاُْمُورِ كه در اعمال شب بيست و سوّم گذشت
ششم وداع كند ماه رمضان را به دعاهاى وداع كه شيخ كلينى و صدوق و شيخ مفيد و طوسى و سيد بن طاووس رضوان الله عَلَيهم نقل كرده اند و شايد بهترين آنها دعاى چهل و پنجم صحيفه كامله باشد و سيّد بن طاووس روايت كرده است از حضرت صادق عليه السلام كه هر كه در شب آخر ماه رمضان وداع كند آن ماه شريف را و بگويد:
اَللّهُمَّ لا تَجْعَلْهُ اخِرَ الْعَهْدِ مِنْ صِيامى لِشَهْرِ
خدايا قرارش مده آخرين ديدار از روزه ام در ماه
رَمَضانَ وَاَعُوذُ بِكَ اَنْ يَطْلُعَ فَجْرُ هذِهِ اللَّيْلَةِ اِلاّ وَقَدْ غَفَرْتَ لى
رمضان و پناه مى برم به تو از آنكه سپيده دم امشب بر من بزند جز آنكه مرا آمرزيده باشى
بيامرزد حق تعالى او را پيش از آنكه صبح كند و روزى فرمايد او را توبه و اِنابه سيد و شيخ صدوق از جابربن عبدالله انصارى روايت كرده اند كه گفت رفتم به خدمت حضرت رسول صَلَّى اللَّهِ عَلِيهِ وَ اله در جمعه آخر ماه رمضان چون نظر آن حضرت بر من افتاد فرمود كه اى جابر اين آخر جمعه اى است از ماه رمضان پس آن را وداع كن و بگو:
اَللّهُمَّ لا تَجْعَلْهُ اخِرَ الْعَهْدِ
خدايا قرارش مده آخرين ديدار ما
مِنْ صِيامِنا اِيّاهُ فَاِنْ جَعَلْتَهُ فَاجْعَلْنى مَرْحُوما وَلا تَجْعَلنى مَحْرُوما
از روزه مان در ماه رمضان و اگر چنين كرده اى پس مرا مورد رحمت قرار ده و قرارم مده در زمره محرومان
پس بدرستى كه هر كه اين دعا را در اين روز بخواند به يكى از دو خصلت نيكو ظفر مى يابد يا به رسيدن به ماه رمضان آينده يا به آمرزش خدا و رحمت بى انتها و سيد بن طاووس و كفعمى نقل كرده اند از حضرت رسول صَلَّى اللَّهِ عَلِيهِ وَاله كه فرمود هر كه در شب آخر ماه رمضان ده ركعت نماز گذارد بخواند در هر ركعت حمد يك مرتبه و قُلْ هُوَاللّهُ اَحَدٌ ده مرتبه بگويد در ركوع و سجود ده مرتبه سُبْحانَ اللّهِ وَالْحَمْدُ لِلّهِ وَلا اِلهَ اِلا اللّهُ وَاللّهُ اَكْبَرُ و بعد از هر دو ركعت تشهّد بخواند و سلام دهد و چون از تمام ده ركعت فارغ شد و سلام داد هزار مرتبه استغفار كند [اَسْتَغْفِرُاللّهَ وَ اَتُوبُ اِلَيْهِ] و بعد از استغفار سر به سجده گذارد و بگويد در حال سجود:
يا حِىُّ يا قَيُّومُ يا ذَاالْجَلالِ
اى زنده اى پاينده اى صاحب جلالت
وَالاِْكْرامِ يا رَحْمنَ الدُّنْيا وَالاْ خِرَةِ وَرَحيمَهُما يا اَرْحَمَ الرّاحِمينَ يا
و بزرگوارى اى بخشاينده دنيا و آخرت و مهربان آن دو اى مهربانترين مهربانان اى
اِلهَ الاْوَّلينَ وَالاْخِرينَ اِغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا وَتَقَبَّلْ مِنّا صَلواتَنا وَصِيامَنا وَقِيامَنا
معبود پيشينان و پسينيان گناهانمان را بيامرز و نمازها و روزه ها و شب زنده داريهامان را بپذير
قسم به حق آنكه مرا براستى به نبوت مبعوث فرموده كه جبرئيل مرا خبر داد از اسرافيل از پروردگار خود تبارك و تعالى كه سر از سجده برنداشته باشد كه بيامرزد خدا او را و قبول فرمايد از او ماه رمضان را و بگذرد از گناهان او ((الخبر)) و اين نماز در شب عيد فطر نيز روايت شده ولكن در آن روايتست كه تسبيح اربع را در ركوع و سجود عوض تسبيح ركوع و سجود بخواند و به جاى اِغْفِرْلَنا ذُنُوبَنا تا به آخر دارد اِغْفِرْلى ذُنُوبى وَ تَقَبَّلْ صَوْمى وَ صَلوتى وَ قِيامى
روز سى ام
سيد براى روز آخر دعائى نقل كرده كه اولش اين است اَللّهُمَّ اِنَّكَ اَرْحَمُ الرّاحِمينَ و چون در اين روز غالب مردم قرآن ختم مى كنند سزاوار است كه بعد از ختم بخوانند دعاى چهل و دوّم صحيفه كامله را و اگر خواسته باشند اين دعاى مختصر را بخوانند كه شيخ از اميرالمؤ منين عليه السلام نقل كرده :
اَللّهُمَّ اشْرَحْ بِالْقُرْانِ صَدْرى
خدايا سينه ام را بوسيله قرآن بگشا
وَاسْتَعْمِلْ بِالْقُرانِ بَدَنى وَنَوِّرْ بِالْقُرانِ بَصَرى وَاَطْلِقْ بِالْقُرانِ
و به كار انداز به دستورات قرآن بدنم را و روشن گردان بوسيله قرآن ديده ام را و باز كن به قرآن
لِسانى وَاَعِنّى عَلَيْهِ ما اَبْقَيْتَنى فَاِنَّهُ لا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ اِلاّ بِكَ
زبانم را و كمكم ده به (عمل ) بدان تا زنده ام دارى زيرا هيچ جنبش و نيرويى نيست جز به تو
و نيز بخواند اين دعا را كه از حضرت اميرالمؤ منين عليه السلام نيز روايت شده :
اَللّهُمَّ اِنِّى اَسْئَلُكَ اِخْباتَ الْمُخْبِتينَ وَاِخْلاصَ الْمُوقِنينَ وَمُرافَقَةَ الاْبْرارِ وَاسْتِحْقاقَ
خدايا از تو خواهم اطمينان و خشوع خاشعان درگاهت را و اخلاص اهل يقين و رفاقت با نيكان و استحقاق پيدا كردن
حَقائِقِ الاْ يمانِ وَالْغَنيمَةَ مِنْ كُلِّ بِرٍّ وَالسَّلامَةَ مِنْ كُلِّ اِثْمٍ وَوُجُوبَ
براى درك حقايق ايمان و نصيبى از هر خير و سلامتى از هر گناه و لازم شدن
رَحْمَتِكَ وَعَزآئِمَ مَغْفِرَتِكَ وَالْفَوْزَ بِالْجَنَّةِ وَالنَّجاةَ مِنَ النّارِ
مهر و رحمتت و موجبات آمرزشت و رسيدن به بهشت و رهائى از دوزخ
|