نصب پمپ فشار آب

س 109: سازمان آب، نصب پمپ فشار و استفاده از آن را ممنوع اعلام کرده است، ولى در برخى از محلّه‏ها فشار آب ضعيف است و ساکنان آن مجبورند که براى استفاده از آب در طبقات بالاى ساختمانها از پمپ فشار استفاده کنند، با توجه به اين مسأله به دو سؤال زير پاسخ فرماييد؟
الف: آيا نصب پمپ فشار آب جهت استفاده از آب بيشتر از نظر شرعى جايز است؟
ب: در صورت عدم جواز استفاده از پمپ فشار آب، وضو و غسل با آبى که به وسيله پمپ جذب مى‏شود چه حکمى دارد؟
ج: در فرض سؤال، نصب و استفاده از پمپ فشار جايز نيست، و وضو و غسل با آبى که به وسيله پمپ به دست مى‏آيد، محل اشکال است.

وضوقبل از نماز

س 118: آيا وضويى که قبل از نماز ظهر و عصر گرفته شده، براى خواندن نماز مغرب و عشا هم با علم به اين که در اين مدت هيچ‌يک از مبطلات وضو از وى سرنزده است، کافى است؟ يا آنکه هر نمازى نيت و وضوى جداگانه‏اى دارد؟
ج: براى هر نمازى وضوى جداگانه لازم نيست. با يک وضو تا زمانى که باطل نشده، مى‌تواند هر مقدار نماز که مى‏خواهد بخواند.

موى مصنوعى

س 126: کسى که از موى مصنوعى استفاده مى‏کند مسح سر را چگونه انجام دهد؟ و وظيفه او راجع به غسل چيست؟
ج: اگر موى کاشته شده، قابل برداشتن نبوده و يا ازاله آن مستلزم ضرر و مشقت باشد و با وجود موها قدرت بر رساندن رطوبت به پوست سر نباشد، مسح بر روى همين موها کافى است، و غسل نيز همين حکم را دارد.

هزينه خدماتى و شارژ ساختمان

س 129: بعضى از افرادى که در مجتمع‌هاى مسکونى زندگى مى‏کنند، از پرداخت هزينه خدماتى که از آنها استفاده مى‌کنند از قبيل هزينه آب سرد و گرم، تهويه، نگهبانى و مانند آنها، خوددارى مى‌کنند. آيا روزه و نماز و ساير عبادات اين افراد که بار مالى اين خدمات را بدون رضايت همسايگان به دوش آنان مى‏اندازند، از نظر شرعى باطل است؟
ج: هر يک از مشترکين از نظر شرعى به مقدارى که از امکانات مشترک استفاده مى‏کند، نسبت به هزينه خدمات مديون است، و اگر از پرداختِ پول آب، امتناع کند، وضو و غسل او محل اشکال و بلکه باطل است.

معاينات پزشکى

س 97: استخدام در بعضى از شرکت‏ها و مؤسسات مستلزم معاينات پزشکى است که گاهى مشتمل بر کشف عورت است. آيا اين عمل در صورت نياز جايز است؟
ج: کشف عورت در برابر شخص ديگر، هرچند لازمه استخدام باشد، جايز نيست، مگر در صورتى که ترک کار براى او مشقت آور بوده و مضطرّ به آن باشد.

اسماء متبرکه

س 159: استفاده از تمبرهاى پستى که بر روى آنها آيات قرآنى چاپ شده است، و يا چاپ لفظ جلاله و اسماء خداوند(عزّ وجلّ) و آيات قرآنى و يا چاپ آرم مؤسساتى که مشتمل بر آياتى از قرآن کريم است، در روزنامه‏ها و مجلات و نشرياتى که همه روزه منتشر مى‏شوند، چه حکمى دارد؟
ج: طبع و نشر آيات قرآنى و اسماء جلاله وامثال آن اشکال ندارد، ولى بر کسى که به دستش مى‏رسد، واجب است که احکام شرعى آنها را رعايت نمايد و از بى‌احترامى و نجس کردن و مسّ بدون وضوى آنها خوددارى کند.

احتلام زنان

س 171: در مورد احتلام زنان، در چه صورتى غسل جنابت بر آنان واجب مى‏شود؟ و آيا رطوبتى که هنگام ملاعبه و شوخى با همسر از آنان خارج مى‏شود، حکم منى را دارد؟ و آيا بدون سست شدن بدن و رسيدن به اوج لذت، غسل بر آنها واجب مى‏شود؟ به‌طور کلى در زنان بدون نزديکى، جنابت چگونه تحقق مى‏يابد؟
ج: اگر زن به اوج لذت جنسى برسد و در آن حال مايعى از او خارج شود جنابت محقق شده و غسل بر او واجب مى‏شود و اگر شک کند که به اين مرحله رسيده يا نه و يا شک در خروج مايع داشته باشد، غسل واجب نيست.

مانع در غسل

س 178: گاهى اثر گچ يا صابون بعد از غسل کردن در اطراف ناخن‏هاى دست و پا مشاهده مى‏شود که در حمام هنگام غسل ديده نمى‏شد، ولى بعد از خروج از حمام و دقت، سفيدى صابون يا گچ آشکار مى‏شود. در اين حال تکليف چيست؟ در حالى که بعضى از افراد هنگام غسل و وضو به اين مسأله جاهل هستند و يا توجهى به آن ندارند و با فرض وجود اثر گچ يا صابون يقين به رسيدن آب به زير آن حاصل نمى‏شود.
ج: مجرد وجود اثر گچ يا صابون که بعد از خشک شدن اعضاء ظاهر مى‏شود، ضررى به وضو يا غسل نمى‏رساند، مگر اين که داراى جرمى باشد که مانع از رسيدن آب به بشره شود.

غسلهاى متعدد بر ذمّه

س 187: کسى که غسلهاى متعددى اعم از واجب يا مستحب بر ذمّه او باشد، آيا يک غسل، کفايت از غسل‏هاى ديگر مى‏کند؟
ج: اگر به نيت همه آنها يک غسل بجا آورد، کفايت مى‏کند و اگر در بين آنها غسل جنابت باشد و به نيت آن غسل کند، از بقيه غسلها هم کفايت مى‏کند. اگر چه احتياط اين است که همه آنها را نيّت نمايد.

ابتلا به استمنا

س 195: جوانى بر اثر نادانى قبل از چهارده سالگى و بعد از آن، اقدام به استمناء مى‏کرده که بر اثر آن از او منى خارج مى‏شده، ولى نمى‏دانسته که خروج منى باعث جنابت مى‏شود و بايد براى نماز و روزه غسل کند، تکليف او چيست؟ آيا براى مدتى که استمناء مى‏کرده و منى از او خارج مى‏شده، غسل بر او واجب است؟ آيا نماز و روزه‏هاى او از گذشته تا حال که در حال جنابت انجام گرفته باطل بوده و قضاى آنها واجب است؟
ج: براى هرچند بار خروج منى اگر تا به حال غسل نکرده است يک غسل جنابت کافى است، و بايد همه نمازهايى را که يقين دارد در حال جنابت خوانده است، قضا نمايد. و اگر اين عمل در شب‌هاى ماه رمضان انجام گرفته و جاهل به موضوع جنابت بوده، روزه‏هاى او قضا ندارد و محکوم به صحّت‏ است. ولى اگر عالم به خروج منى و جنابت بوده و نمى‏دانسته که براى صحّت‏ روزه، غسل بر او واجب است، بايد روزه همه روزهايى را که در حال جنابت گرفته است قضا نمايد.

اثر خون بعد از شستشو

س 268: آيا اثر کم رنگ خون که بعد از شستن بر لباس باقى مى‏ماند، نجس است؟
ج: اگر عين خون نباشد و فقط رنگ آن باقى مانده باشد، پاک است.

عرق جنب از حرام

س 270: عرق جنب از حرام چه حکمى دارد؟
ج: عرق جنب از حرام بنا بر اقوى پاک است، لکن احتياط واجب اين است که با عرق جنب از حرام نماز خوانده نشود.

شستشو لباس با ماشین  لباسشويى تمام اتوماتيک

س 292: آيا لباسهايى که با لباسشويى تمام اتوماتيک شسته مى‏شود، پاک مى‏گردد يا خير؟ نحوه کار اين لباسشويى‏ها به اين صورت است که در مرحله اول که لباس با آب مخلوط با پودر لباسشويى شسته مى‏شود، مقدارى از آب و کف پودر بر شيشه درب لباسشويى و نوار پلاستيکى اطراف آن پاشيده مى‏شود، و در مرتبه دوم آب غساله شستشو کشيده شده ولى کف پودر، درب و نوار پلاستيکى اطراف آن را به‌طور کامل مى‏پوشاند. در مراحل بعدى ماشين لباسشويى لباسها را در سه نوبت با آب قليل مى‏شويد و از آن پس آب غساله بيرون کشيده مى‏شود، اميدواريم توضيح بفرماييد، لباسهايى که به اين ترتيب شسته شده‏اند، پاک هستند يا خير؟
ج: اگر بعد از زوال عين نجاست، آب متصل به لوله در داخل ماشين لباسشويى به لباسها و همه قسمت‏هاى داخل ماشين برسد و از آن جدا و خارج شود، محکوم به طهارت است.

وسواس و راه درمان آن

س 312: زنى هستم با تحصيلات عالى و داراى چندين فرزند، مشکلى که از آن رنج مى‏برم مسأله طهارت است. چون در خانواده‏اى متدين بزرگ شده‏ام، مى‏خواهم همه تعاليم اسلامى را مراعات کنم. به علت داشتن فرزندان کوچک، هميشه با مسائل بول و غائط سر و کار دارم. هنگام تطهير بول، ترشحات سيفون پراکنده شده و به پاها، صورت و حتى سرم برخورد مى‏کنند و هر دفعه با مشکل تطهير آن اعضاء مواجه هستم، و اين باعث شده که در زندگى با سختى‏هاى زيادى روبرو شوم. از طرفى هم نمى‏توانم اين امور را رعايت نکنم، زيرا مربوط به عقيده و دينم است. براى حل مشکل به پزشک روانشناس هم مراجعه کردم، ولى نتيجه‏اى نگرفتم. بعلاوه موارد ديگرى هم هست که از آنها رنج مى‏برم مثل غبار شى‏ء نجس يا مراقبت از دست‏هاى کودک که يا بايد آنها را آب بکشم و يا از دست زدن بچه به اشياء ديگر جلوگيرى نمايم. با توجه به اين که تطهير شى‏ء نجس براى من بسيار دشوار است ولى در همان وقت، شستن آن ظرفها و لباسها در صورتى که فقط کثيف باشند برايم راحت است. لذا از حضرتعالى مى‏خواهم که با راهنمايى‏هاى خود زندگى را بر من آسان نماييد.
ج: 1. از نظر شرع مقدس، در طهارت و نجاست، اصل بر طهارت اشياء است. يعنى در هر موردى که کمترين ترديدى در نجس شدن آن براى شما حاصل شد، واجب است حکم به عدم نجاست کنيد.
2. کسانى که داراى حساسيت نفسانى شديدى در مورد نجاست هستند (به اين افراد در اصطلاح فقهى وسواسى گفته مى‏شود)، حتى اگر گاهى يقين به نجاست هم پيدا کردند، بايد حکم به عدم نجاست کنند، مگر در مواردى که نجس شدن يک شى‏ء را با چشمان خود ببينند، به‌طورى که اگر فرد ديگرى هم آن را ببيند، يقين به سرايت نجاست پيدا کند، فقط در اين موارد بايد حکم به نجاست کنند.
استمرار اجراى اين حکم در مورد افراد مزبور تا زمانى است که اين حساسيت به‌طور کلى از بين برود.
3. هر شى‏ء يا عضوى که نجس مى‏شود، براى تطهير آن، يکبار شستن با آب لوله‏کشى بعد از زوال عين نجاست کافى است. تکرار در شستن يا فرو بردن آن در آب لازم نيست، و اگر شى‏ء نجس از قبيل پارچه و مانند آن باشد، بايد به مقدار متعارف فشار داده شود تا آب از آن خارج گردد.
4. از آنجايى که شما به اين حساسيت شديد در برابر نجاست مبتلا هستيد، بايد بدانيد که غبار نجس در هيچ صورتى نسبت به شما نجس نيست و نيز مراقبت از دست‏هاى کودک چه پاک باشد يا نجس و همچنين دقت در اين که خون از بدن زائل شده يا خير، لازم نيست. اين حکم درباره شما تا زمانى که اين حساسيت از بين نرفته، باقى است.
5. دين اسلام داراى احکام سهل و آسان و منطبق با فطرت بشرى است، لذا آن را بر خود مشکل نکنيد و با اين کار باعث وارد شدن ضرر و اذيت به جسم و روحتان نگرديد. حالت دلهره و اضطراب در اين موارد زندگى را بر شما تلخ مى‏کند، و خداوند راضى به رنج و عذاب شما و کسانى که با شما ارتباط دارند، نيست. شکرگزار نعمت دين آسان باشيد و شکر اين نعمت، عمل بر اساس تعليمات خداوند تبارک و تعالى است.
6. اين حالت يک وضعيت گذرا و قابل علاجى است. افراد بسيارى بعد از ابتلا به آن، با روش مذکور از آن نجات يافته‏اند. به خداوند توکل نماييد و نفس خود را با همت و اراده آرامش ببخشيد. انشاء الله موفق باشيد.

مزد گرفتن ازغیر مسلمان

س 324: کار کردن نزد يهود و نصارى و فرقه‏هاى کافر ديگر و مزد گرفتن از آنها چه حکمى دارد؟
ج: کار کردن نزد کافر، فى‌نفسه اشکال ندارد، مشروط به اين که آن کار از کارهاى حرام و خلاف مصالح عمومى اسلام و مسلمانان نباشد.

برخورد با فرقه گمراه

س 329: خواهشمنديم تکليف مؤمنين را در برخورد با فرقه گمراه بهائيت و آثار حضور پيروان آن در ميان جامعه اسلامى، بيان فرماييد.
ج: همه مؤمنين بايد با حيله‏ها و مفاسد فرقه گمراه بهائيت مقابله نموده و از انحراف و پيوستن ديگران به آن جلوگيرى کنند.

وقت نماز

س 360: آيا وقت نماز به مجرد شروع اذان آغاز مى‏شود؟ يا اين که بايد صبر نمود تا اذان تمام شود و سپس شروع به خواندن نماز کرد؟ آيا روزه‏دار جايز است به مجرد شروع اذان افطار نمايد يا اين که بايد صبر کند تا اذان تمام شود؟
ج: اگر اطمينان حاصل شود که اذان از هنگام داخل شدن وقت شروع شده، صبر کردن تا پايان اذان لازم نيست.

تمرين‏هاى ورزشى در مسجد

س 393: آيا انجام تمرين‏هاى ورزشى در مسجد محل يا خوابيدن در آن جايز است؟ اين کارها در مسجدهاى ديگر چه حکمى دارد؟
ج: مسجد جاى ورزش و تمرين ورزشى نيست و از کارهايى که با شأن و منزلت مسجد منافات دارد، بايد پرهيز شود، و خوابيدن در مسجد هم مکروه است.

حضور شخص جنب و حائض داخل حرم ائمه(عليهم‌السلام)

س 424: در رساله‏هاى عمليه آمده است که جايز نيست شخص جنب و حائض داخل حرم ائمه(عليهم‌السلام) شوند. خواهشمند است توضيح بفرماييد که منظور از حرم، همان زير گنبد است يا اين که شامل همه ساختمان‏هاى ملحق به آن هم مى‏شود؟
ج: مراد از حرم همان زير گنبد مبارک و جايى است که به آن حرم و مشهد شريف گفته مى‏شود، ولى ساختمان‏هاى ملحق به آن و شبستان‌ها حکم حرم را ندارند و ورود جنب و حائض به آن‌جاها اشکال ندارد، مگر جاهايى که عنوان مسجد را داشته باشد.

انگشتر طلا برای مردان

 س 442: به دست کردن انگشتر طلا توسط مردان به‌خصوص در نماز چه حکمى دارد؟
ج: به دست کردن انگشتر طلا براى مردان در هيچ حالى جايز نيست و نماز با آن هم بنا بر احتياط واجب، باطل است.

استفاده مردان از طلاى سفيد
س 443: استفاده مردان از انگشترى که از جنس طلاى سفيد است، چه حکمى دارد؟
ج: اگر چيزى که طلاى سفيد ناميده مى‏شود همان طلاى زرد است که بر اثر مخلوط کردن ماده‏اى رنگ آن سفيد شده، حرام است ولى اگر عنصر طلا در آن به قدرى کم است که عرفاً به آن طلا نمى‏گويند مانع ندارد و پلاتين نيز اشکال ندارد.

دعا در قنوت به زبان فارسى

س 488: هنگامى که در نماز وتر که يک رکعت است دستها را براى قنوت بلند کرده و حاجات خود را از خداوند عزّوجلّ طلب مى‏کنيم، آيا طلب حاجات به زبان فارسى اشکال دارد؟
ج: دعا در قنوت به زبان فارسى اشکال ندارد، بلکه هر دعايى را در قنوت مى‏توان به هر زبانى خواند.

وظیفه کثير الشک در نماز

س 518: با توجه به اين که کثير الشک نبايد به شک خود اعتنا کند، اگر براى او در نماز شکى پيش آمد، وظيفه‏اش چيست؟
ج: بايد بنا بر انجام کارى بگذارد که در آن شک کرده است، مگر آنکه انجام آن موجب بطلان نماز شود که در اين صورت بنا بر عدم انجام آن مى‏گذارد، بدون اين که در اين مورد فرقى بين رکعتها و افعال و اقوال نماز باشد.

قصد اقامت

س 642: نظر حضرتعالى درباره نماز و روزه کسانى که به مدت معيّنى بيش از يک سال در شهرى براى کار اقامت مى‏کنند و يا سربازانى که به مدت يک يا دو سال براى انجام خدمات سربازى در شهرى مى‏مانند، چيست؟ آيا بعد از هر سفرى بايد قصد اقامت ده روز کنند تا نمازشان تمام و روزه آنها صحيح باشد؟ و اگر قصد ماندن کمتر از ده روز را داشته باشند، نماز و روزه آنها چه حکمى دارد؟
ج: اگر حداقل هر ده روز يکبار به خاطر شغل شان به محل کار سفر مى‏کنند، در غير سفر اول و دوم نمازشان تمام و روزه‏شان صحيح است، ولى در سفر اول و دوم، حکم ساير مسافرين را دارند، يعنى تا قصد اقامت ده روز را نکرده‏اند، نماز آنان شکسته است و روزه‏شان صحيح نيست.

نماز دانشجو

س 652: دانشجويانى که هر هفته حداقل دو روز براى تحصيل مسافرت مى‏کنند و يا کارمندانى که هر هفته براى کارشان سفر مى‏کنند، چه حکمى دارند؟
با توجه به اينکه آنها هر هفته مسافرت مى‏نمايند، ولى امکان دارد به خاطر تعطيلى دانشگاه يا کارشان به مدت يک ماه در وطن اصلى خود بمانند و در خلال آن مدت مسافرتى نمى‏کنند، آيا بعد از گذشت يک ماه که سفر خود را دوباره آغاز مى‏کنند، نمازشان در سفر اول طبق قاعده شکسته و بعد از آن تمام است؟

ج: حکم نماز و روزه در سفر براى تحصيل علم، مبنى بر احتياط است، اعم از اينکه سفرشان هفتگى باشد يا روزانه. ولى کسى که براى کار آزاد يا ادارى، مسافرت مى‏کند، اگر بين وطن يا محل سکونت و محل کارش هر ده روز حداقل يک مرتبه رفت و آمد نمايد، بايد از سفر سوم به بعد نماز خود را تمام بخواند و روزه او هم صحيح است، و اگر بين دو سفرى که براى کار کردن مى‏‌رود، ده روز در وطن يا جاى ديگرى بماند، در سفر اولى که بعد از اقامت ده روزه براى کار کردن مى‏رود، نمازش شکسته است و نمى‏‌تواند روزه بگيرد.  افرادى که چنين وضعيتى دارند، مى‌توانند با مراعات شرايط به فتواى مجتهد ديگر رجوع کنند و در صورت عدم رجوع، مقتضاى احتياط جمع است.

خروج از محل اقامت بعد از قصد اقامت

س 665: آيا هنگام قصد اقامت، جايز است نيّت خروج از محل اقامت به محل ديگرى را که کمتر از چهار فرسخ با آن فاصله دارد بنمائيم؟
ج: قصد خروج از محل اقامت به اندازه کمتر از مسافت شرعى اگر به صدق اقامت ده روز ضرر نزند مثل بيرون رفتن از آنجا به مدت چند ساعت از روز يا شب براى يک بار يا چند بار به شرطى که مجموع ساعات خروج از شش، هفت ساعت بيشتر نشود، در اين صورت، قصد خروج به قصد اقامت لطمه نمى‏زند.

وطن اصلی وطن دوم
س 695: خواهشمنديم نظر خود را درباره وطن اصلى و وطن دوم بيان فرماييد.
ج: وطن اصلى جايى است که انسان در آن متولد شده و مدتى در آن بوده و رشد و نمو پيدا کرده است. وطن دوم هم جايى است که مکلّف آن را براى سکونت دائم، ولو براى چند ماه در هر سال، برگزيده است و يا بناى زندگى در آنجا به مدت هفت، هشت سال داشته باشد.

اهمیت ندادن رانندگان به نماز مسافر

س 727: بعضى از رانندگان اتوبوس‏هاى مسافربرى که بين شهرها رانندگى مى‏کنند، به نماز مسافران اهميتى نمى‏دهند و به تقاضاى آنان براى توقف اتوبوس جهت اداى نماز، توجهى نمى‏کنند، لذا گاهى نماز مسافرين قضا مى‏شود. وظيفه رانندگان اتوبوس‏ها در اين‏باره چيست؟ مسافران نسبت به نمازشان چه وظيفه‏اى دارند؟
ج: بر مسافران واجب است که در صورت خوف از فوت وقت نماز، از راننده بخواهند که اتوبوس را در مکان مناسبى متوقف نمايد، و بر راننده اجابت درخواست آنان واجب است، و اگر به علت عذر مقبول و يا بدون دليل از توقف اتوبوس خوددارى کند، در اين صورت تکليف مسافران اگر خوف فوت وقت داشته باشند اين است که نماز را در اتوبوس در همان حال حرکت بخوانند و تا آنجا که امکان دارد جهت قبله، قيام، رکوع و سجود را رعايت کنند.

این که می گویند نماز شارب الخمر تا 40 روز صحیح نیست صحت دارد؟

س 728: آيا مقصود از اين گفته که «شارب خمر تا چهل روز نماز و روزه‏اش نماز و روزه نيست»، اين است که در اين مدت بر او واجب نيست نماز بخواند و بعداً بايد آنها را قضا کند؟ يا اينکه مقصود جمع بين قضاء و ادا است و يا آنکه قضاى آنها بر او واجب نيست بلکه ادا کافى است، ولى ثواب آن از نمازهاى ديگر کمتر است؟
ج: منظور اين است که شرب خمر مانع از قبول نماز و روزه است، نه اينکه با شرب خمر وجوب اداى نماز و روزه ساقط شود و قضاء واجب گردد يا جمع بين ادا و قضاء لازم شود.

روزه دخترانى که تازه به سن تکليف رسيده‏اند

س 732: دخترانى که تازه به سن تکليف رسيده‏اند و روزه گرفتن بر آنها مقدارى مشکل است، چه حکمى دارند؟ آيا سن بلوغ شرعى دختران اکمال نه سال قمرى است؟
ج: بنا بر نظر مشهور، بلوغ شرعى دختران همان تکميل نه سال قمرى است که در اين هنگام روزه بر آنها واجب است و ترک آن به مجرد بعضى از عذرها جايز نيست، ولى اگر روزه گرفتن براى ايشان ضرر داشته باشد يا تحمل آن برايشان همراه با مشقت زياد باشد، افطار براى آنها جايز است.

منع پزشک از روزه گرفتن

س 748: بعضى از پزشکان که به مسائل شرعى ملتزم نيستند، بيماران را از روزه گرفتن به دليل ضرر داشتن منع مى‏کنند، آيا گفته اين پزشکان حجت است يا خير؟
ج: اگر پزشک امين نباشد و گفته او هم اطمينان آور نباشد و باعث خوف ضرر نشود، گفته او اعتبارى ندارد و در غير اين صورت نبايد روزه بگيرد.

استمنا جهت آزمایشهای پزشکی

س 790: بعضى از مراکز پزشکى براى انجام آزمايشهاى پزشکى بر روى منى از انسان مى‏خواهند که استمناء کند تا معلوم شود که وى قادر بر بچه‏دار شدن هست يا خير، آيا استمناء براى او جايز است.
ج: استمناء جايز نيست، هرچند براى تشخيص قدرت وى بر بچه‏دار شدن باشد، مگر آنکه ضرورتى ايجاب کند.

رقص

س1167. آيا رقص محلى در عروسى‏ها جايز است؟ شرکت در اين مجالس چه حکمى دارد؟
ج. رقص مرد بنا بر احتياط واجب حرام است و رقص زن براى زنان اگر عنوان لهو بر آن صدق كند مثل اين‌‌كه جلسه زنانه تبديل به مجلس رقص شود، محل اشكال است و احتياط واجب در ترك آن است؛ در غير اين‌صورت هم اگر به‌‌گونه‏اى باشد كه باعث تحريك شهوت شده و يا مفسده‏اى بر آن مترتب شود و يا همراه با فعل حرام (مانند موسيقى و آواز حرام) باشد يا مرد نامحرمى حضور داشته باشد، حرام است؛ و در حكم فوق تفاوتى بين مجلس عروسى و غير آن نيست و شرکت در مجالس رقص هم اگر به عنوان تأييد کار حرام ديگران محسوب شود و يا مستلزم کار حرامى‏باشد جايز نيست و در غير اين صورت اشکال ندارد.

رقص زن برای زن

س 1168. رقص در مجالس زنانه بدون آهنگ موسيقى حرام است يا حلال؟ و در صورتى که حرام باشد، آيا ترک مجلس بر شرکت کنندگان واجب است؟
ج. رقص زن براى زنان اگر عنوان لهو بر آن صدق كند مثل اين‌‌كه جلسه زنانه تبديل به مجلس رقص شود، محل اشكال است و احتياط واجب در ترك آن است؛ در غير اين‌صورت هم اگر به‌‌گونه‏اى باشد که شهوت را تحريک کند و يا مستلزم کار حرام و ياترتّب مفسده‏اى باشد، حرام است و تَرک آن مجلس به عنوان اعتراض بر کار حرام، چنانچه مصداق نهى از منکر محسوب شود، واجب است.
شرکت در مجالس عروسی
س 1171. اگر رفتن به عروسى به‌خاطر احترام به عادت‌هاى اجتماعى باشد آيا به علت احتمال وجود رقص اشکال شرعى دارد؟
ج. اصل شرکت در عروسى‏هايى که احتمال رقص در آن‌ها وجود دارد تا زمانى که به عنوان تأييدِ مرتکب کار حرام محسوب نشود و موجب ابتلا به حرام هم نشود، اشکال ندارد.
رقص زن و شوهر
س 1172. آيا رقص زن براى شوهرش يا مرد براى همسرش حرام است؟
ج. اگر رقص زن براى شوهرش يا برعکس، همراه ارتکاب حرامى نباشد، اشکال ندارد.
رقص در مجالس عروسی
س 1174. زن شوهردارى در عروسى‌ها بدون اطلاع شوهرش در برابر بيگانگان مى‏رقصد و اين عمل را چندين بار تکرار کرده و امر به معروف و نهى از منکر شوهرش در او اثر نمى‏کند، تکليف چيست؟
ج. رقص زن در برابر بيگانگان مطلقاً حرام است و خارج شدن از منزل بدون اجازه شوهر هم فى‏نفسه حرام است و موجب نشوز و محروميت از استحقاق نفقه نيز مى‏گردد.
رقص و موسیقی محلی
س 1175. رقص زنان در برابر مردان در مجالس عروسى روستايى که آلات موسيقى در آن‌ها به‌کار مى‏رود چه حکمى دارد؟ و تکليف ما دربرابر آن چيست؟
ج. رقص زنان در برابر بيگانگان و همچنين هر رقصى که موجب مفسده و برانگيخته‌شدن شهوت گردد، حرام است و به‌کارگيرى آلات موسيقى و گوش‌دادن به آن‌ها هم اگر به‌صورت لهوى و مطرب باشد، حرام است و وظيفه مکلّفين در اين موارد نهى از منکر است.

کف زدن در اعیاد مذهبی

س 1182: دست زدن همراه با شادى و خواندن و ذکر صلوات بر پيامبر اکرم و آل او(صلوات الله عليهم اجمعين) در جشن‌هايى که به مناسبت ايام ولادت ائمه معصومين (صلوات الله عليهم اجمعين) و اعياد وحدت و مبعث برگزار مى‏شود چه حکمى دارد؟ اگر اين جشن‏ها در مکانهاى عبادت مانند مسجد و نمازخانه‏هاى ادارات و مؤسسات دولتى و يا حسينيه‏ها برگزار شوند، حکم آنها چيست؟
ج: به‌طور کلى کف‏زدن فى‏نفسه به نحو متعارف در جشنهاى اعياد يا براى تشويق و تأييد و مانند آن اشکال ندارد ولى بهتر است فضاى مجالس دينى به‌خصوص مراسمى که در مساجد و حسينيه‏ها و نمازخانه‏ها برگزار مى‏شود، به ذکر صلوات و تکبير معطّر گردد تا انسان به ثواب آنها برسد.

نگاه به تصویر نامحرم

س 1183: نگاه‌کردن به تصوير زن نامحرم و بدون پوشش چه حکمى دارد؟ نگاه‌کردن به‌صورت زن در تلويزيون چه حکمى دارد؟ آيا بين زن مسلمان و غيرمسلمان و بين پخش آن به‌طور مستقيم و يا غير مستقيم تفاوتى وجود دارد؟
ج: نگاه‌کردن به تصوير زن نامحرم، حکم نگاه‌کردن به خود زن نامحرم را ندارد، بنا بر اين اگر نگاه از روى لذّت نبوده و خوف افتادن به گناه نباشد و تصوير هم متعلّق به زن مسلمانى که بيننده آن را مى‏شناسد نباشد، اشکال ندارد و بنا بر احتياط واجب نبايد به تصوير زن نامحرم که به‌طور مستقيم از تلويزيون پخش مى‏شود، نگاه کرد ولى در پخش غيرمستقيم تلويزيونى اگر ريبه و خوف افتادن به گناه نباشد، نگاه‌کردن اشکال ندارد.

حکم تصاویر منصوب به ائمه سلام الله علیهم اجمعین

س 1196: تهيه و فروش تصاوير منسوب به پيامبر اکرم(صلى الله عليه وآله) و اميرالمومنين و امام حسين(عليهماالسلام) براى نصب آنها در مراکز دولتى چه حکمى دارد؟
ج: اين کار فى‏نفسه از نظر شرعى اشکال ندارد به شرط اينکه مشتمل بر امورى که ازنظر عرف، اهانت و بى‏احترامى محسوب مى‏شود نبوده و با شأن آن بزرگان منافات نداشته باشد.

خريد و نگهدارى دستگاه گيرنده ماهواره

س 1213: آيا خريد و نگهدارى و استفاده از دستگاه گيرنده برنامه‏هاى تلويزيونى از ماهواره جايز است؟ و اگر دستگاه گيرنده مجانى به دست انسان برسد چه حکمى دارد؟
ج: دستگاه آنتن ماهواره‏اى از اين جهت که صرفاً وسيله‏اى براى دريافت برنامه‏هاى تلويزيونى است که هم برنامه‏هاى حلال دارد و هم برنامه‏هاى حرام، حکم آلات مشترک را دارد. لذا خريد و فروش و نگهدارى آن براى استفاده در امور حرام، حرام است و براى استفاده‏هاى حلال جايز است. ولى چون اين وسيله براى کسى که آن را در اختيار دارد زمينه دريافت برنامه‏هاى حرام را کاملاً فراهم مى‏کند و گاهى نگهدارى آن مفاسد ديگرى را نيز در بر دارد، خريد و نگهدارى آن جايز نيست مگر براى کسى که به خودش مطمئن است که استفاده حرام از آن نمى‏کند و بر تهيه و نگهدارى آن در خانه‏اش مفسده‏اى هم مترتّب نمى‏شود. لکن اگر قانونى در اين مورد وجود داشته باشد بايد مراعات گردد.

استفاده ازآنتن ماهواره برای دیدن شبکه های استانی

س استفاده از آنتن ماهواره برای دیدن شبکه های استانی جایز است (شماره استفتا 113249)

ج .استفاده از آنتن ماهواره تابع قوانین و مقررات نظام جمهوری اسلامی است.

ساخت عروسک و مجسمه و نقاشى موجودات زنده

س 1222: ساخت عروسک و مجسمه و نقاشى و ترسيم چهره موجودات زنده اعم از گياهان، حيوانات و انسان چه حکمى دارد؟ خريد و فروش و نگهدارى و ارائه آنها در نمايشگاه چه حکمى دارد؟
ج: ساخت مجسمه و نقاشى و ترسيم چهره موجودات و لو ذى‌روح اشکال ندارد. همچنين خريد و فروش و نگهدارى نقاشى و مجسمه جايز است و ارائه آنها در نمايشگاه هم اشکال ندارد.

سقط جنين

س 1261: آيا سقط جنين بر اثر مشکلات اقتصادى جايز است؟
ج: سقط جنين به مجرّد وجود مشکلات و سختى‏هاى اقتصادى جايز نمى‏شود.

لقاح مصنوعی

س 1272: الف ـ آيا لقاح آزمايشگاهى در صورتى که اسپرم و تخمک از زن و شوهر شرعى باشد، جايز است؟
 ب ـ بر فرض جواز، آيا جايز است اين کار توسط پزشکان اجنبى صورت بگيرد؟ و آيا فرزندى که از اين طريق به دنيا مى‏آيد ملحق به زن و شوهرى است که صاحب اسپرم و تخمک هستند؟
 ج ـ بر فرض که عمل مذکور فى‌نفسه جايز نباشد، آيا موردى که نجات زندگى زناشويى متوقف بر آن باشد، از حکم عدم جواز استثنا مى‏شود؟
ج: الف ـ عمل مذکور فى‏نفسه اشکال ندارد ولى واجب است از مقدمات حرام مانند لمس و نظر اجتناب شود.
 ب ـ کودکى که از اين طريق متولد مى‏شود ملحق به زن و شوهرى است که صاحب اسپرم و تخمک هستند.
 ج ـ گفته شد که عمل مذکور فى‌نفسه جايز است.

تلقيح نطفه مردى اجنبى به همسر مرد نابارور

س 1275: آيا تلقيح نطفه مردى اجنبى به همسر مردى که بچه‏دار نمى‏شود، از طريق قراردادن نطفه در رحم او جايز است؟
ج: تلقيح زن از طريق نطفه مرد اجنبى فى‏نفسه اشکال ندارد ولى بايد از مقدمات حرام از قبيل نگاه و لمس حرام و غير آنها اجتناب شود و به هر حال در صورتى که با اين روش کودکى به دنيا بيايد، ملحق به شوهر آن زن نمى‏شود بلکه ملحق به صاحب نطفه و به زنى است که صاحب رحم و تخمک است.

پوشيدن کروات

س 1379: پوشيدن کروات چه حکمى دارد؟
ج: به‌طور کلى پوشيدن کروات و ديگر لباسهايى که پوشش و لباس غير مسلمانان محسوب مى‏شوند به‌طورى که پوشيدن آنها منجر به ترويج فرهنگ منحطّ غربى شود جايز نيست.

حد ریش و ...

س 1411: ريش از نظر کوتاهى و بلندى بايد چه مقدار باشد؟
ج: حد معيّنى ندارد، بلکه معيار اين است که عرفاً بر آن ريش صدق کند و بلندبودن آن بيشتر از قبضه دست کراهت دارد.

س 1414: آيا تراشيدن ريش فسق محسوب مى‏شود؟
ج: تراشيدن ريش بنا بر احتياط حرام است و احوط اين است که احکام و آثار فسق بر آن مترتّب مى‏شود.

استخاره

س 1437: آيا استخاره با تسبيح يا قرآن در مسائل سرنوشت ساز مانند ازدواج جايز است؟
ج: شايسته است انسان در امورى که مى‏خواهد راجع به آنها تصميم بگيرد، ابتدا تأمل و دقت کند و يا با افراد با تجربه و مورد اطمينان مشورت نمايد و در صورتى که با اين کارها تحيّر او برطرف نشد، مى‏تواند استخاره کند.

پخش صداى قرائت قرآن از حسینیه و مساجد

س 1447: از ساختمان حسينيه صداى قرائت قرآن و مجالس حسينى بسيار بلند پخش مى‏شود به‌طورى که صداى آن از بيرون شهر هم شنيده مى‏شود واين امر منجر به سلب آسايش همسايگان شده است و مسئولين و سخنرانان حسينيه اصرار به ادامه آن دارند، اين عمل چه حکمى دارد؟
ج: اگر چه اقامه مراسم و شعائر دينى در زمانهاى مناسب در حسينيه از بهترين کارها و جزو مستحبات مؤکد مى‏باشد، ولى واجب است برگزارکنندگان مراسم و عزاداران تا حد امکان از اذيّت و ايجاد مزاحمت براى همسايگان بپرهيزند هرچند با کم‏کردن صداى بلندگو و تغيير جهت آن به طرف داخل حسينيه باشد.

کمک به گدايانى که در برابر ديگران دست دراز مى‏کنند.

س 1822: وظيفه انسان در برابر گدايانى که در برابر ديگران دست دراز مى‏کنند و زندگى خود را با گدايى اداره مى‏نمايند و چهره جامعه اسلامى را مشّوه جلوه مى‏دهند، به‌خصوص بعد از اقدام دولت به جمع آورى آنان، چيست؟ آيا کمک به آنان جايز است؟
ج: سعى کنيد صدقات را به فقرايى که متديّن و عفيف هستند بدهيد.
وامهای بانک مسکن
س 1913: بانک مسکن جمهورى اسلامى وامهايى را براى خريد يا ساخت ويا تعمير خانه به مردم مى‏دهد و بعد از پايان خريد يا ساخت يا تعمير خانه، وام را به‌صورت اقساط پس مى‏گيرد، ولى مجموع قسطهاى دريافتى بيشتر از مبلغى است که به وام گيرنده داده شده است، آيا اين مبلغ اضافى وجه شرعى دارد يا خير؟
ج: پول‏هايى که بانک مسکن به منظور خريد يا ساخت خانه، مى‏دهد، عنوان قرض ندارد بلکه آن را طبق يکى از عقود صحيح شرعى مانند شرکت يا جعاله يا اجاره و امثال آن پرداخت مى‏کنند که اگر شرايط شرعى آن عقود را رعايت نمايند، اشکالى در صحّت‏ آن نيست.

سود سپرده گذاری

س 1935: سپرده‏هاى دراز مدت که درصدى سود به آنها تعلّق مى‌گيرد چه حکمى دارند؟
ج: سپرده‏گذارى نزد بانکها به قصد بکارگيرى آن در يکى از معاملات حلال و همچنين سود حاصل از آن اشکال ندارد.

جوائز قرض الحسنه

س 1946: جوايزى به سپرده‏هاى قرض‏الحسنه تعلّق مى‏گيرد، گرفتن آنها چه حکمى دارد؟ و بر فرض جواز آيا خمس به آنها تعلّق مى‏گيرد؟
ج: پس‏اندازهاى قرض‏الحسنه و جايزه‏هاى آن اشکال ندارد و در جايزه، خمس واجب نيست.

استفاده از دفتر چه خدمات درمانی دیگران

س 1953: آيا استفاده از دفترچه بيمه درمانى براى کسى که جزء خانواده صاحب دفترچه نيست جايز است؟ و آيا جايز است صاحب دفترچه آن را در اختيار ديگران بگذارد؟
ج: استفاده از دفترچه بيمه درمانى فقط براى کسى جايز است که شرکت بيمه نسبت به ارائه خدمات به او تعهد کرده است و استفاده ديگران از آن موجب ضمان است

برگزاری نماز در ادارات

س 1969: آيا برپايى نماز جماعت توسط کارمندان در ساعات رسمى کار جايز است؟ و بر فرض عدم جواز، اگر ملتزم شوند که بعد از پايان ساعات رسمى، آن مقدار وقتى را که به نماز خواندن اختصاص داده‏اند جبران کنند، آيا در اين صورت، اقامه نماز در ساعات رسمى کار براى آنان جايز است؟
ج: با توجه به اهميّت خاص نمازهاى يوميه و تأکيد زيادى که بر اقامه نماز در اول وقت شده است و با توجه به فضيلت نماز جماعت، مناسب است کارمندان روشى را اتخاذ کنند که بتوانند در خلال ساعات کار ادارى نماز واجب را به‌طور جماعت در اول وقت و در کمترين زمان بخوانند، ولى بايد به‌گونه‏اى مقدمات اين کار را فراهم کنند که نماز جماعت در اول وقت بهانه و وسيله‏اى براى به تأخيرانداختن کارهاى مراجعه‌کنندگان نشود.

افزایش قیمت اجناس مغازه

س 1980: اگر قيمت کالاهاى موجود در مغازه به‌طور طبيعى يا ناگهانى افزايش يابد، آيا فروش آنها به قيمت کنونى جايز است؟
ج: اگر از طرف دولت قيمتى براى آنها تعيين نشده باشد، فروش آنها به قيمت عادلانه فعلى اشکال ندارد.