«13» همسـایـه و آداب معـاشـرت با هـمسایـه
نویسنده حمیدنجفیان
آیه
وَاعْبُدُوا اللَّهَ وَلا تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئًا وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا وَبِذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَالْجَارِ ذِي الْقُرْبَى وَالْجَارِ الْجُنُبِ وَالصَّاحِبِ بِالْجَنْبِ وَابْنِ السَّبِيلِ وَمَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ إِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ مَنْ كَانَ مُخْتَالا فَخُورًا.-نساء36
و خدا را بپرستید ! و هیچ چیز را همتای او قرار ندهید ! و به پدر و مادر نیکی کنید همچنین به خویشاوندان و یتیمان و مسکینان و همسایه نزدیک ، و همسایه دور ، و دوست و همنشین ، و واماندگان در سفر ، و بردگانی که مالک آنها هستید ؛ زیرا خداوند ، کسی را که متکبر و فخر فروش است. ( و از او ادای حقوق دیگران سرباز می زند ) دوست نمی دارد .
روایات
* توصیه به همسایه داری
قال ابوعبدالله (ع) علیکم بالصلاه فی المساجد و حسن الجوار للناس واقامه الشهاده و حضور الجنائز انه لا بد لکم من الناس ان احدا لا یستغنی عن الناس حیاته و الناس لابد لبعضهم من بعض.
امام صادق (ع) فرمودند : برشما باد نماز در مساجد و نیکی با همسایگانتان و ادای شهادت و حضور در تشیع جنازه ها ، زیرا شما از مردم ناگزیر هستید و هیچ کس در زندگی اش از مردم بی نیاز نیست و وجود مردم برای یکدیگر ضروری است .
*رعایت حق همسایه
مردی به محضر امام صادق آمد و از همسایه خود شکایت کرد. امام صادق(ع) در ضمن راهنمایی او ، درباره اهمیت مقام همسایه و زشتی رعایت نکردن حق همسایه ، این داستان را نقل کرد و فرمود :
« بدان که مردی از انصار به حضور رسول خدا (ص) آمد و عرض کرد : من خانه ای در محل فلان قبیله خریده ام ، نزدیکترین همسایه ام کسی است که خیری از او به من نمی رسد و از شر و آزار او ، آسوده نیستم . رسول خدا (ص) به علی (ع) و ابوذر و سلمان و یک نفر دیگر که راوی می گوید به گمانم مقداد بود ، دستور داد به مسجد بروند و با صدای بلند ، فریاد بزنند که : هر که همسایه اش از آزار او آسوده نباشد ، ایمان ندارد .
آنها به مسجد رفته ، سه بار با صدای بلند این سخن را به گوش مردم رساندند. سپس با دست اشاره کرد که تا چهل خانه در چهار طرف همسایه هستند .
*حقوق همسایه
1- از هر جهت به او ضرر نرسانید
2- حرمت او را مثل حرمت پدر و مادر نگه دارید .
3- به او خوبی کنید که باعث زیادی عمر می شود .
4- خود سیر نخوابید در حالی که همسایه گرسنه باشد .
5- او را شریک در مال خود بدانید .
6- در بیماری از او عیادت کنید .
7- در مصیبت او حاضر شوید و در عزا با او همراهی کنید .
8- در شادی تهنیت او نمائید .
9- اگر خطائی کرد عفوش نمائید .
10- از اسباب خانه هر چه خواست دریغ نکنید .
11- از اسرار او که می خواهید پوشیده باشد تفتیش نکنید .
12- چون در خانه نباشد از خانه او مراقبت کنید .
13- خانه او را بر اثر بنائی تاریک و گرفته نکنید .
14- از غذای لذیذ خود نیز به آنها بدهید .
15- اگر قرض خواست به او بدهید .
16- آنرا در سختی ها تنها نگذارید .
17- از همسایه خود عیب جوئی نکنید .
18- اگر به او ستم شد کمکش کنید .
19- حدود او را رعایت کنید .
20- با او مهربان باشید و خطای اور ا ببخشیم .
21- به آنها آزار نرسانید.
22- در تشیع جناره او حاضر شوید . |